Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
24 articles on this Page
Talsarnau
Talsarnau CLA'DDU.—Ddydu Sadwrn claddwyd Mr. Ellis Price. Tyddynshonwyn, yn mynwent Hoar. Gwasanaethwyd gan y Parch. W. O. Evans, Porthmadog; O. Evans, Llanrwst;, hittington Jones (W.), Talsarnau; a ito- j hen Thomas (M.C.) Y BEIBLAU.—Nod lau yr oodd y Parch. W. Roberts t(W.), Towyn, yn anerch ar ran y j Feibl Gymdeithas. I
Penrhyndeudraeth I
Penrhyndeudraeth I Y DEWR A'R DOXIOL.—Nos Fawrtlh yn Y Gymdeithas Ddiwylliadoji o dan lywyddiaeth Mr. Xefyn Davies., coed papur dyddorol o "Hanes y Dewr a'r Doniol o faes y gwaed." MARWOLAETH—Fore Sul, yn 88 mlwydd ()e(I bu farw yr hen frawd diddan Mr. Peter Roberts, Einon House, Minffordd, brodor o Landudno vdoedd. Yr oedd wedi darllen Hawer <ac yn meddu gwybodaeth a. barn dda ar 'I lawer i bWnc. Cydymdeimlir yn fawr a'i ferch Mr«. Griffiths, yr hon a fu yn ofalus iawn ohono. Claddwyd ef ddydd Iau yn mynwent Nazareth. G w a s a 11 a e t h w y d gan y ParcJui. M. E. Morris, a .Samuel Pierce. j COFIO'R MILWYR.—Hysbyswyd fod gweddill o 12p 3s Oc wedi talu pob costau yn gl1 a'r Ymgoiirwest ddarparwyd i groesawu I Y milwyr yma pan ar eu taith trwy y sir. Pasiwyd i roddi 3p. 3s. at Wely Sir Feirion- ydd yn yr Ysbyty Cymreig; 4p. 10s Oc at Gymdeithas Leol y Groes Goch at ddiarpavu dillad i'r milwyr lleol; a 4p. 10s Oc at yr un Am can i'r Fyddin Gymreig. Dvwedir nad oes ball ar ganmoliaeth y mil- wyr am y ctroeso a'r derbyniad cynes a gaw- sant tra yn aros yn yr ardal. MARW.—Prydnawn Ian. bu farw yr hen chwaer Mrs. Ellen Owen, Hafod Talog, yn 91 mlwydd oed, Wedi marwolaeth ei phnod Mr. Cadwaladr Owen, cymerodd ei chartref gyda'j merch Mrs. Jones., Tyobry, yr hon a ifnyn oftalus iawn ohoni. Yr oedd yn hen wraig- siriol a faynod gy-meradwy; yn aelod ffyddlon tra gallodd yn eglwys Gorffwysfa (M.C.) Gedy dcflvy ferch, Mrs Jones, Ty- obry, Mrs. Capten Owen, Rhiw. Blaenau Ffestiniog, a dan fab Mr. W. Owen, Hafod- talog, a Robert Owen., i alaroi am dani. —- Cleddir hi ddydd Llun (heddyw) angladd ang- hvhocdd yn Nazareth. J I
I..Abermaw
Abermaw MARW.—Pryd nawn Mercher bu farw Capten Evan Griffith, Arran House, wedi cyraedd oedran mawr. Cafodd ergyd o'r pai Ivs ddedhreu'r wythnos a drodd yn angeuol. ETHOLIADOL.—Yn ol pob tebyg y cawii tholia.d am y sedd wiag ar v cyngor sir trwy farwolaeth ,yIr..0. W. Morris. Y mae Mr. Ed. Williams, St; Anne's a. T. W. Piggott. "fronaig, yn cael eu henwi fel ymgeiswyr. F..GL'VYs'IG.-Prydnawn Iau, yn Neuad.d Eghvya St. loan, o dan lywyddiaeth y Parch. Lloyd Roberts, M.A., traddododd Deon ro- herts. Bangor anerchiad ar yr "Adgyfodiad" i Jiifer o Glerigwvr Deoniiaetia Ardudwy. DR. BARXADO.—Prydnawn a nos Iau. CynhaTiwyd cyngerdd gan fechgyn o Sefydliad J)r. Baornado, o dan lywyddiaeth y Parch. Lloyd Roberts. M.A., a John Lloyd, M.A., yr Ysgol Sir. YR YiSGOL SIR.— Oynhaliw.vd cyf.arfod O lywodraethwyr yr Ysgol Sir ddydd Llun, o d-an lywyddiaeth y Pa.rch. D. Davies, Harlech — Ar gynyl, i ad y cadeirydd pasiwyd pleidlais (I gydymd,eimiad a, theulu v diweddar Mr. O. Morris, Y.H., yr hwn oedd yn aelod o'r P?-N?or. Yn ei adroddiad dywedodd v ^nfattmaw (Mr. E. D. Jones, M.A.) fod Mi" Roberts. Ynysfaig, un o hen drydwy1' yr ? "8?. wedi cvflwvn?o i'r llyfrgell saith cyfrol ""Ort h ia,vr Diol -c ?,iwyd v I i gy-nes iddi. Hefyd ^6T*thfa\vr. DiolcTawyd yn gynes iddi. Hefyd ywedo?d fodangen am nofelan, m?gis eiddo ?4"Ott. Dickens, etc., ac y byddid yn dra di- r) ch,g" 1. h 1 ?'??r ?g teimlai rhv?'un ar ei gaJon i'w ??rb?Q a rhai. Yr oedd 38 o hen efyrdwyr fVd r? wedi vmuno >a gwahanol adrana.u 0 r tvd dJ). n?u 20 v cant o ho11 efrydwyr yr Y a yr hvn a ystyriai vn fodtth?. Ar ?"s!a? Mr. Martin Wi!Hams, 11ongyfarcih- Mr. Watkin Davies, mab v Parch. Gwy- "0r<> Davies, ar ei waith yn enill ysgoloriaeth W.Yig. Darlle-nwvd llythyr oddiwrth y Ti Science Guild yn gofyn i'r IJywodr- gefnogi y svmudiad, ac i addaw peldio cymeryd gwydran ar gyfer ffei-Vlliaeth nd vn unig y rhai oedd wedi eu gwnevd yn Mhrydain, a hyny am dair blvnedd wedi gor- pJien y Rhyfel. Yr oedd bran yr oil o'r ^wydra.u at yr amcan hvn yn cael eu gwneyd Yn Germany ac Awstria. Pasiwyd hyny. — ^Wllenwyd hefyd ohebiaeth oddiwrth Glerc Ysgol Sir Ffestiniog yn gofyn am nifer yr athrawon, yr efrydwyr, a chopi o'r dafleri lai,ian,ol i fis Mawrth 1914. Siaradodd am- Yr- o'r Llywodraethwyr yn erbyn canilatau y cais, ac wedi peth. trafodaeth pasiwyd i "hii-io y mater am fis. Anfonodd Cyngor Plwv f IJanbedr yn hysbysu eu bod yn derbyn ac yn dra dioTchgar am gyfres o ddarlithiau ar Amaethyddiaetih. etc., yno yn ystod y jjaeaf. Penodwyd Mrs. ItobeTts, Siloam Cottage, i lanhau yr Ysgol a gofalu am ddar- paru i'r plant.
0 Nebo i'r Liars
0 Nebo i'r Liars ORN CY^AR.—jCredwn mai HI llhir Mr. David Jones, Coecia, v mae yr oen bacb cyn- tal eleni yn y gymvdogaeth yma., Diameu cyji Pell yehydig ddyddiau eto y byddant yn ymLamu yn ami yma. CAU YR Y'SGOLION.—Ma? ysgolion yr aral ? cau am fod gwaeledd mawr yii nro^li'thi Y plant. ? welsom gymaint yn '<n£\ dd' 'h (--illell lac ieuane-a r dyddiau yma. Mae won bawb o dan at anwydwst neu frech yr ISir, etc. CC?i y tri dde- Wiswyd yn 'flaenoriaid yn eglwys Salem nos Ferchor diweddaf:—.Mri. Griffith Llewelyn ?EBth? William John Evans, a John Mor- ú;¡ Jones. Cynrychiolid y iCyfarfod Misol gan y Parchn. E. Arfon Jones, Bryn Rhos; Q- H. Diavies, Brynaerau; Mr. Griffith Jones, Nazareth. a Mr. Humphrey Williams, Saron. y rnao pymtheng mlynedd er pan fu eglwys Salem yn clewis o'r blaen. MARW A CHLADDU.—Ddydd Iaai yn 'mynwenti Salem, claddwyd Dr. Thomas O. .Jones, gynt Post Office, Llanllyfni, ac efe yn Bristol lie yr oedd er's blynyddau yn ddoctor Cafodd ergyd o'r parlys, a bu farw o fewn tm- dilwrnod i'r ad;g y oafodd yr ergyd. Dywedir ei fod yn matrw yn orfoleddus dan adrodd a chanu, yr hyn a ddysgodd adref pan yn f achgen. Seiigl ydoedd ac yr oedd ei rodiad wedi bod yn wastad a phrydfertia ar ei hyd. Deuwyd a'i igorph i Gwynfa, pres- wylfod Mr. T. W. Williams, yr hwn sydd wedi "'Pri(),di Ohwaer iddo, a'r chwiorydd eraill vw priod Mr. Hugh Owen. Benarth, a phriod Mr 'Roberts, Llythyrdy, Penygroes. Anghyhoedd ydoodd yr angladd. Gwasanaethwyd gan y Parch. E. Williams, Bethel, a G. Ceidiog Roberts, Llanllyfni. WEDI MARW.—Tua deuddeg o'r gloch ddydd Lan, yn hollol anisgwyliadwy, ibu farw Mrs. Jane Jones, Coecia, wedi cyrhaedd 69 JTilwydd oed. Yohydig fu ei chysttidd-er nad oedd ei hiechyd yn gryf unrhyw amser. Gedy briod a dwy ferch adau fab ar ol. Yr O"dd yn ddynes nodedig oleuedig a. darllengar —gallai siarad ia darllen Saesneg fel ei Clhym- l'aeg. Bydcl colled y teula yn fawr ar ol un I'lor ofalus a medrus.
Advertising
HEADkc!iE, TO-3, ,ANGHE, NEURALGIA. B,a s "JTF"-i -n? tti.?, lyd e=li, III /z at all eliemi3?q auLL J. MORG?KN JI'?4ES &
Ebenezer
Ebenezer Y RHYFEL —Er disgvt-y]. ac er dymuno ffr'.vyth toreithiog i ymweliad y milwyr a'n pentref yr wythnos o r blaen, nid ydym wedi olywed am yr un xecriwt. Y mae esboniad i hyn yn ddiamc. WEEK END.-Caf-odd Mri. William Ro- berts, Cara-doe Place'; David Williams. Ty .Cape!, iDi.-ig-wylfa.; Griffith Hughes, Rhiwen; W. R. Foalkes, Llys; a H. Williams, Cyttir, ddod adief nos Sadwi'n hyd ddydd Mawrth diweddaf. Y mae'r 'pump yn. aelodau o'r R.A.M. C.. ac pi bresenol yn ymarferyd yng X-ghr;cc:etli. C'anmoli.aeth digymysg roent i'w fwyddogion ac i drei'niadau'r Llywodraetb O ganlyniad teimlant eu hunain ar ben eu digon. TAI CLWTY"B()X!T.—Clywir swn synrud unwaith eto, efo'r mater yma. Pa mor bell ymlanii, neu yn ol, yr ymgripir y tro hwn? Bvddtii vn da-.velwo i meddwl i ni fel iardal pe rhoki pen ar y mater ryw ffordd neu gil- ydd, ond braidd y coeliwn y gall y Cyngor lai na rhoddi'r cyrJlun i weithrediad bella.ch. GWEiU A GWXIO.—Gweithia rai o fones- au r aid a! yn ddiwvd er darparu 'belts', 'socks.' etc., i'r miJwyr sydd yn y ffosydd yn Ffratnc, ac yn y gwaliaiiol ranau o'r wlad yma. Gofaiir am y nwyddau gan bwyllgor dderbyniasar.t 'tunds' y cyngerdd yn Nis. gwyifa nos NadüEg.
' Bethel a'r Cylch-I
Bethel a'r Cylch I LLW YDDIAX;T.— T mae Misses Ettie iMay Hughes, Tre'r Gof, a. Maggie Williams, wedi pasio yn llwyddianus mewn junior exam- ination. Y'MUXO.—Yr mae yma un o'r newydd wedi ymiaio a'r 'Pafe.' set Mr. Samuel P. Wil- liams, Cefn Rhyd. BAND OF HOPE—Cynhaiiwyd yr uchod yng nghapel Cysegr, o dan lywyddiaeth y Parch. S. V. Williams. Darllenwyd rhan o'r YsgrytJhyr gan Idris Wyn Williams. Blaen-y-rhos. Cafwyd cystadleuaeth dax- ll'i englynion, ymgeisiodd un ar ddeg a dy- ■darmvyd Llewelyn Jones, Llys Llewelyn, yn OX'U. Cvst-adlei!aeb:i c-fansoddi englyn i'r "Haul;" ymgeisiodd wyth. goreu, Gwladys Thouia:?, Gwmi Alun. Cystadleuaeth "Cy- wiro bra'.vdde¡g;.w," ymgeisiodd 12, goreu, Lle- welyn Jones. Cystadleuaeth canu y don "Calon Lan" i rat dan 12 oed. ymgeisiodd 4; Jenuie Jones, Llys Derfel, a Jennie Hum- phreys, yn gydradd oreu. Beirniaid y cys- tadleuaethau :—■ Thomas Pritchard, Penlon, j a'r Llyw^'dd. 'PAà,s'H'tLa naw o'r gloch, bore Gwener, Ionawr 29, ymweiodd y 'Pals' a'n hatfdal pan ar en ffordd i Felinheli. Nid oeddem fel ardal, yn gwybod am eu dy fod iad. ac felly yr oeddem ar ol i'r ardaloedd eraill mewn paro- toad. jOnd par) dorwyd ar ddistawrwydd y Ileg;au 'buglø band' daeth y Betheliaid allan yn llu i'w cyfaifod, ac aethant i play-grooind Ysgol y Cyngor. a chynaliwvd cyfarfod yno dan lyvvyddiaetli Parch. J. Riciiards. Ca- fwyd anero^iad.tvi gan y Cviigh-orydd Henry Parry, G. R. Hughes, Ysgol y Cyngor; Uoh- Gapten Brease, ac Is-Gapten Mills, ac ar y diwedd cafwyd umawd gan y Llywydd, a'r dcrf yn uno yn y cyd-gau. Ymadawodd y I' 'Pals' am FtJiriheli. Llwyddiant fo iddynt yn eu iianican mawr. | GWAELEDD.—Y mae yn ddrwg iawn genym glywed fod y Parch R. J. Huws. cyn- weinidog Bethel, yn bur wael; ac y mtae wedi j cael fcri mis o Foej,biant gran yr eglwys sydd dan ei ofal. yn Glanaininan, .De Cymru. Ein dyni-itialad ydyvv gwellhad buan iddo.
Advertising
Cha ms ? dirrawl I 1-1 ¡ i I t a I I I A tFfE BEST IkOMASHtBLEV Li L^ NtWCASTLt-o* Jxtii.
! Llith o FfestiniogI
Llith o Ffestiniog I I YI1!WS i ddi,djat1 cvfTredrnol ni fu I Yn groes I ddi.-gwyliad cvffredrnol ni fu | raid i'r I ¡ MILWYR YMADAEL oddiyma ddydd Llun, gan i'r swvddogion lleol dderbyn (gorchymvii yn hwyr nos Sa- I dwrn, eu bod i fyned ymlaen gyda'u hymar- | feriadau yma, a pharodd hyimy lawenydd I mawr. Ond, yn. rhvfedd iawn daeth gorchy- j myn arall ddydd Mawrth, sef fod y mwyafrif j odionynt i fyned ymaith ddydd Mercher, ac j felly y bu. ac utebryngwyd hwy i'r orsaf gan dyrfci faw ro berthynasau a chyfeillion, ac ar Illl"an yr ardal, dymunwyd yn dda iddynt gan y Par?l,. Thonim Hughes, B.A., Rhiw mewn cyfarchiad byr, cynes a phwrpasol pa.n oedd y tren ar symud i ffwrdd ac yna. troes y dyrfa tuag adref yn eithaf trist. Sibrydir fod nifer tialwr o filwyr dieithr i ddod yma'n gyfnodol am ymarferiadau ar y Rifle Range, uwchben Chwaral y Llechwedd. ond ceir gweled a oes gwir yn y sibrwd hwn. Daeth y newydd fod un o gvn-drigolion yr ardal hon wedi I MARW YN AMEThIG, I se: Mrs Eieanor Koberts. 107 Leah Street, Utica. yr hon a fu farw Ionawr 18fed. Bu'r teulu yn trigiana yn Ngnae'r Drain, Tal-y- waanydd, ac aethant i'r America saith neu wyth mlynedd yn ol. Gertedigol ydoedd o Aberdvfi, ac yr oedd yn chwaer nodedig o (grefyddol a ffyddlon i'r a<;hos goreu a phob symudiad daionus. Da iawn yw gwaith V I ICY,.IRDVITHASAU LIjEINYDDOL yn rhoddi sylv.- i byttciau'r dydd, ac felly yr oedd yn y Bowvdd. nos Fawrth. pryd y ca- fwyd papurau gwerthfawr dros ben gan Mr. D. White PhilUps, ar "Ddadblvgiad Prydain a, Germrani," a chan IMr. John Jones., Bryn Bowydd. ar "Gyfansoddiad Gwladol Germani — Nos Fercher, bu eglwys y Bowydd, gyda'r «{.rchwvl pwys*jg! o DDEWIS BLAENORIAID, I a. digwyddiad pur anghyffredin oedd iddynt iwyddo i ddewis chweeh o frodyi" i'r swvdd. Y cenhadon a gymora i lais yr eglwys oedd y Parch. Griffitili Hiughes, RID" Bethesda, a Mr. Ben T. Jones, Gwylfa. Y brodyr can- iynol a cklewiswyd :—Mri. John Lloyd Hum- phreys. Wynne Road; Robert Jones, Bowydd View; D. White Phillips, cyfreithiwr; Hugh Roberts. Plas C'anol John Lloyd Williams, Rock Terrace, a John J. Williams, Wynne Road, sef tri gwelthiwr, rlalt oruchwyliwT, ac un cvfreithiwr. Bendith ar v dewisi.ad a p(j)V) llwyddiant i'r brodyr anrhydeddu yr ymddiriedaeth roe yr eglwys ynddynt. — Ohwith iawn genym gofnodi MARW CHWAER DDA. 1 yr wythnos hon eto. sef Mrs. Elizabeth P-10 bert?. anwji ibriod Mr. Andreas Roberts, Parkland. New Square, a hi yn 66 mlwydd oed. Yr oedd yn chwaer garedig a boneddig- aidd. 13 gedy il)ro,i. dan fab a phedair merch mewn galar ar ei hoi. Claddwyd >ai ddydd Mercher.yn Bthe.sda. Trist iawn hefvd, fu I MAIiW CYNAR I Miss Gwladvts Yaughan iDavies, merch Mr a I Mrs Vaughan Davies, 31 Maenofferen, yr wyn a ddigwyddodd yn Nhregeiriog, lie yr oedd' mewn gwasanaeth gyda'r Parch, a Mrs. Rd. V (•wen (W.) "Xid ocdd ond 16 mlwydd oed, a chladdwyd hi ddydd Llirn. yn Methesda, y Pa-reh. D. Francis Roberts. Maenofferen, ei gweiriidog, yn gwvanaetliii. Cydymdeimlir a'r rliieni yn eu profedigaeth chwerw ac an- i.sgwyHadwy. Mae y fro yn dymuno yn dda i Mr. diaries Hughes (Ap Elfyn), o •Swyddfa'r "Faner". ar ei .briodas a. Miss Mary Owen-(Davies, merch Mr. R. O. Davies, a chwaer i'r giyfeilyddes adnabyddus Miss A. E. Owen-Davies, A.R.C.M. Priodwyd hWy yngli.tpel Queen's Street. Rhyl. Boed iddynt bob llwyddiant ft fnapxisrwydd.
I Harlech
I Harlech j Y CASTELL.—Y mae adgj-weiriadau mawr yn caei eu gwneyd ar yr hen gastell, ac hefyd .ax y gwarcihgloddiau sydd o'i amgvlch. Y mae iamryw felly yn cael diwrnod o waith. I Cyngor Plwyf.—CynhaLiwyd yr uchod o dan lywyddiaeth Mr. Owen Morris. Pasiwyd i beidio rhoddi adwyon ar gamfeydd v Foei. iDerbyniwyd llythyr oddiwrth Mr. William Roberts, y Wem, yn cwyno fod y Cyngor Dosbarth wedi troi y dwfr o ffordd" y Morfit i'r hwylfa, a thrwy hyny yn ei gwneyd yn anhwyius i'w thramwyo. Pasiwyd i ofyn i Mr. Roberts anfon ei gwyn i'r Cyngor I)os- harth. ;I)arlloiiwyd llythyr oddiwrth Mr. Thomas Roberts, Clerc y Cyngor Dosbarth, o becrthynas i gael dwfr i Llanfair, Yr oedd Mr. Thomas Jones, Arolygydd y- Cyngor, yn bresenol yn egluro y cynliun. Pasiwyd fod i'r Clero anfon at Mr. Thomas Roberts am y planiaui a'r amcangyfrif o' rgost. Diolchwyd 1 Mr. Thomas Jones am adroddiad chr a, boddhaol. Pasiwyd i alv sylw y CvngOJ- Dosbarth at yr angenrheidrwydd o gyflenwi dwfr i ffermydd y Morfa; hefyd i anfon at gadeirydd y Cyngor Sir i ofyn iddo anfon cylran o'r blawd a'r caws sydd yn cael ei ranu i'r tlawd a'r angiaenus yn y plwvf hwn. PRIOD AS.—(Ddydd Llun yng nghapel y Bedyddwyr, Dolgellau, priodwyd Corporal' J. G. Williams, 7th Batt. R. W.iF., .brodor o Haj'lech.i a Miss- Myfanwy Davies, merch hynaf Mr a Mrs. O. (Davies, oriadurwr, Bala. Treuliwyd y dydd yn y Bala. Ddydd Mer- cher yr oedd y priod tab yn ail-ymuno a'r gatrawd yn Rhydychen.
Beddgrelert I
Beddgrelert I OEN CYAR.-Peth eithriadol yn uchel- derau ardaloedd mvnyddig yr Ervri ydyw gweled oen yngbajiol mis Ionawr. Dyna hanes dafad perthynol i Mr. Ellis Roberts, Clogwyn iNantmor. Y mae yr oenig by eh an yn dod ymlaen yn rhagorol er gwacthed y tywydd. CYFARFOD AAlRYWIAETHOL.-JNos Sadwrn, o dan arweiniad Mr. J. P. Pullau, Gwesty Frenhinol yr Afr, cynhalivvvd cyfar- fod amrywiioetiiol yn hen ysgol y 'Cyngor. Datganwyd yn ystod y cyfarfod gan Mrs. Charlton a Billy Charlton Nurse Bryn Jones, Gwynfa; Mr. John Williams, Lliwedd View, Nhntgwynant; Miss Lizzie Jones, Peutre- felin deuawd gan Nurse Bryn Jones a Miss Bairbara. Pullan can a chydgan gan Miss Grace Evans, Craflwyn, a'i pharti; Mr John Williams, Lliwedd View a'i barti; Mrs. Charlton a'i pharti; cleuawd ofTervnol -:i,jt Mri. Rees Roberts a W. J. Humphreyti. Gwynant Street; cydganu gan nifer o fechgyn yr vsgpl o dan arweiniad Mrs. Pullan; sketch "lielynt y Shavio" gan Mr. John Parry (Ap Namor) 'Miss Edith iEvans a Mr. William Evans, Cwmcloch areithio, i, ferched-testvl1 "Kaiser" goreti Miss Ellen A. Evans, Hafod Wydr; eto i feibion, goreu Mr. Robert Owen Glasfryn, Terrace. Oyfeiliwyd yn ystod y cyfariocL gan Mrsl Pullan a Mrs Jones Sara- cen s Head Hotel. Elai yr elw at wasanaeth y cmviorydd sydd wrthi yn egniol yn parotoi dilladau cynes i'r milwyr. Caed elw svlw— eddol. W Y (X>BEIT'HLU—Ivos Wencr, yn y vestry room, cynhaliwyd eyfaa-fot.1 o'r Gobeithlu o dan arweiniad y Parch R. Prycei Ellis,. Ad- xoddiad gan Johnnie Griffiths, Sygun Ter- race, Goronwy Owen; EirJys Evans; Lizzie M. Williams; Lizzie Rowlands; John Evans; Phoebe J. Davies; Kate Williams, Gwynant Street; Mary K. Evans; Watie Williams, Sygun Terrace; Lizzie Williams, Ivy House; can gan Bali M. Roberts; Loui Williams, M. K. Evans; Jennie Griffiths-; Ceridweii Ro- berts Lizzie Rowlands Eirlys Evans Mag- igic C. Williams; Griffith Roberts; Willie Jones; J. Jones, Lizzie Williams, Mabel Jones; dadl gan Lizzie M. Williams a, Katie Williams; Eirlys Evans, a Lizzie Rowlands. Yr oedd y canu o dan arweiniad Mr. W. J. Humphreys, Gwynant Street. DYRCHAFIAD.—Llawenydd ydyw deall am Iwyddiant Thai o fechgyn y Bedd oddi- cartref. Deallwn fod Mr. David J. Williams mab i MriaMrs David J. Williams, Pla.s.gwyn. wedi ei ddyrchafu. i swydd gyd"l,'r gatrawd y perthyna iddi. Erys yn tawr yn Prescott ger Lerpwl. Bled yn ruwch ar risiau dyrch afiad. AIL-DDECHREU.—Llawenydd yn yr ar- daloedd hyn ydyw clywed am waitriii yn troi allan yn y cyfnod tywyll yma. Y mae nifer o ddynion o Feddgelert a Rhyd-ddu wedi ail- ddcchreai gweithio yn chvviaxel Gader Wyllt getr Rhyd-ddu. iDywedir fod galw mawr am y llechi. iIXAL HEN GA/D1X0—Nos Fercher diwedd- af fel arfer eisteddai teulu dedwydd y Ferlas, Niantmor, wrth danllwyth mawr o dan coed, yn ymddiddan. yn ddifyr am helyntion y dydd ao yn gwrando ar swn a rhiyferthwy y storm o'r tuallan bob yn ail. Tua haner awr wedi naw teimlai Mr. Owen Jones, y gwr, awydd mynd i orphwys, a galwodd am swper. Cod- odd y marched mag blaen i hrwylio swper tra yntau yn nyrsio yr hogyn.. HeTb fod nepell oddiwrth y ty y anae cwt ieir, a ffenestr y cwt ieir gyfeirbyn a ffenestr y llaethdy. Aeth Liza Jones, yr hen wraig i'r llaethdy i nol ymenyn a phethau eraill ar y bwrdd, pan aeth yno clywai dVi1:w ofnadwy yn y cwt ieir. Rhoddodd y gwr y plentyn yng ngofal ei fam a clryrhaeddodd y gwn a. 'flash lamp' yn ei law. Aeth tuagat yno yn ddistaw ac ed- rychodd trwy dwll yn y mtir, ond. methai a chanfod dim. Aeth tuia'r drws ac agorodd ychydig arno, a goleuodd y lamp, ac er ei syndod gwelai hen lwynog mawtr yn neidio o igwmpas ac yn ceisio cyfle i JIioi. Aeth i mewn ato a saethodd ef yn ei dalcen.. Rhy- fedd fod yr hen gadno yn cadw mor a gosi i lielgwn yr Ynysfor. M,ae'n debyg ei fod wedi: peri colled i iamryw o arnaethwyr cyf- agos, a dylent fod yn ddiolchgar i Mr. Owen Jones am lwyddo i'w ladd. ELW DA.—Caed elw o £ 3 5s 9c oddiwrth y cyfarfod amrywiaethol a gyn!haliwyd tuagat yr amcari o ibryniu rhagor o ddefnvddiiau at wasanaetihi y chwiorydd sydd yn gweithio mor rrugorol i ymgeleddu ein milwyr. ICAÐW GWENWYN.—.Nos Lun, Chwefror laf traddododd Mr. John. 'Rowlands, o Goleg Ama/ethyddol Madryn, yr olaf o'r gyfres ddarlithiau amaethyddol yii Ysgol y Cyngor, Nantmor. LlyNv-ydd oedd Mr Griffith Wil- liams, B.A. 'Cadw a thrin gwenyn" oedd y testyn y tro hwn. Dangoswyd gwaiha,nol fathau o wenyn a chychod trwy gyfrwng yr hud-lusern. Gofynwyd amryw gwestiynau. Diolchodd y darlithydd am y gefuogaeth a dderbyniodd. IDARLl TH AMAETHYYDDOL—iXo« lau yn hen Ysgol y Cyngor Beddgelert, traddododd Mr. R. H. Evans, B.Sc. o Goleg Amaeth"- yddcl Madryn yr eilfed ddarlftl# o'r gyfres ddarlithiau Amaethyddol. Llywydd y cyfar- fod oedd Mr. W. R. Williams. P.O., yr hwn wedi ychydig eiriau pwrpasol a gyflwynodd Mr. ¡Evans i'r cyfarfod. Testyn y ddarlith oedd "Magu Anifeiliaid" ac ymdriniodd1 yn- tau y pwnc yn feistrolgiar ia^"n. Dioldhwyd yn gynes i Mr. Evans am ei ddarlithiau y rhai .a. fawr werthfawrogid, a gobeithio y man- [ teLsia yr amaethwyr ar y darlithiau hyn i wella ein stoc eto.
Advertising
I  If yo" ha.ve a 'H EA LO BAD LEG, Ec- I I Un W 7emai Old Soree, Wounds, Rins- worm, Cuts. Burns, Scurf, or any skin aff- I ection. aeind to Maurice Smith and Co., Kid. dermineter, for a free sample of HEAl JO Odintment. It costs you nothing, and you will not regret it. Healo allayis all irritation, reduces inflammation, prevents feetering, soot/hes and heals all bad legs. Don't say your case is hopeless without trying BEALO. Boxee Is ltd.. and 2s 9d. Local j HEALO. Boxets Is 2 Agents: Jones, Chemist, Llanirwst; Moms, Chemist, Beth^da Owen, Chemist, Bangor.
I Llanfrothen
I Llanfrothen Y FEIBL GYMDEITHAS.—Yng nghapel Siloam, nos lau yr oedd y Parch Theopailus Lewis, Llanbedr, yn anerch ar ran Cymdeith- I as y Beiblau.
0 Odreu'r Garn. I
0 Odreu'r Garn. I GOBEITHLU HOREB—Cynhaiiwyd hwn nos Fawrth diweddaf, o dan lywyddiaeth y Pavch. H|. Eryri Jones. Cafwyd cystadleu- aeth <ldyddorol i rai dan .7 oed ar ganu 'Tis a I or g way to Tipperary." Ymgeisiodd pump ii dyfarnwyd Meredydd Rowlands. leuan Eifion Jones, Nellie Williams a Dilys R< bel ts yn deilwng o farciau ]lawn ac Olwen Jones yn ail. Ateb cwestiynau o'r Hol. wyddoreg i rati o 7 i 10 oed; cafodd yr oil yn y dosbarb.i hwn farciau llawn:—Elizabeth Jones, Gracie Rosina Jones, Eleanor Williams, Annie 'Parry, Griffith John Wil- liams, Griffith Parry, Tommy Rowlands, a Humphrey Wyn Williams. ICanu oddiar y Modulator i rai o ilO i 12 oed: 1 Minnie Ro- berts, 2 Gwennie Jones. 3 Maggie Jane Wil- liams areithio ar "Hanes ymweliad y mil- wyr a'r Garn," d rai dros 12eg: 1 Jennie Jonef a James Parry, 2 Tommy Roberts, 3 Lilv Jones. Gwasanaethwyd fel beirniaid gan Mri. J. G. Roberts, Gwyddfor; Evan Roberts, Bright House, a Robert Jones, Pen- y-bryn TYNiU DANNEIHD.—Ddydd iMercher ym- welwyd a'r ysgol ddyddiol gan ddeintydd ajipwyntiedig y Pwyllgor Addysg. Bu am- ryw o'r Dlant yn cael tynnu -eu dannedd gan- ddo. Dygir yr hott gost ynglyn arr trin- iaetliau hyn gan y Cyngor. Fe wel yr ystyr- iol a'r meddylgar mai lies a daioni y plant sydd mewn golwg. CWN BARUS.—iDdechreu'r wythnos ddi- weddaf, yn ystod y nos. llwyddwyd naw o dde- faid perthynol i Mynydd Du, Criccieth, y rhai a borent ar dir Mir. Robert Thomas, Frongraianog, Garn. Yr oedd d.au a thri o wyn gan rai orr defaid. Mae iaon yn golfed" fawr i'r perchenog, pan gofiwn mai ugaan oedd ganddo. Nie gwyddiom a lwyddwyd i gael gafael .ar y lladdwyr hyn. Buwyd yn I gwylio drwv'r nos un noson.
Chwilog I
Chwilog I DIACONTAID iNiETWYDDION.—Y Sul diweddaf yn eglwys yr lAnibynwyr, Chwilog, derbyniwyd i'w swydd' bump o flaencriiuid newyddion, y rhai a ddewiswyd g,a,n yr eg- hvvo y Sul biacnorol..Dyma y rhai ddew::s- wyd -Mri. Morris Elias, Com-pton House; William Jones, Bryn mor; Orrfhtin Koberte, Glanddol; E. (D. (Rowlands, Tegfryn, a Watkin Williams, Tyddynmawr.' CYNGERDD.—iNos Wener a nos Sadwrn diweddaf, bu gan blant Yisgol y Cyngor, .gymgei'dd. Y llywydd noo îW ener oedd y Parch J. Davies, |(W.ryn), a mos Sadwrn, Mr IG. Jones,,Roberts;, iLlymgwyn. Aed trwy lawleai amrywiol a igwnaeth y plant waith rhagorol. Yn ei anercihiad i'r rhieni cyfeir- odd y prifatthro aC adoddiad rhagorol Arol- ygydd Ei Fawrhydi ar wai-th yr ysaol, yT hwn oedd yn wir foddihaol ymhob a/drfuj. Hefyd svlwodd ar gvinydd. pa.rhaol yr vsgol mewn nifer. Y mae nhif y plant aT y llyfr- 1M1 yn agos iawn gymaint ddwywa.th a phan agorwyd yr ysgol chwoe blynedd yn ol A i yrehv i Gronfa Ginio. yr Ysgol. Mae tua t.hriu^a'n. o blapt yn cael cinio yn yr vsgol bob dydd. Cyfeiliwyd' gan Mrs E. D. Row- liuiids, a Mr W. E. Jones, Frondeg.
Advertising
Rhinwedd Feddyginiaethol SUDD IACHAOL DAIL CARN YR ESOL gan GRIFFITH OWEN, CAERNARFON, ydyw ei fod yn rhyddhau y phlegm ac yn cilio poen y frest. I'w gael mewn poteli Is. lie., yn y Siopau Druggist.
i0 Gopa'r Mynydd Mawr I
0 Gopa'r Mynydd Mawr I MARW (SWYDDOtG CHWAREL.—Yn gynar lore Llun. ibu farw Mr Thomas Roberts, Startion 'Road, Talysarn, vn fi9 mlwydd oed, wedi cystuddi byr o vehn-dig ddyddiau. ,NTi 'd oedd yn gryf ei icchyd ers rhai blynyddau. (Brodor o Feithesda oedd y ,vyfadl], ond daeth i'r Dyffiryn yn cldyu lied i em, in c. Roedd yn gymeriad. rhagorol, ac yn ddyn diwyll'iedig. lEirs pum neu cihwie blynedd 'roedd yn is oruchwy li wr yn clliwar- el Galltyfedw ac yn gymeradwy iawn gan y gweithwyr yno. tg-edj, weddw, sef morch, y diweddar Mr Richard Samuel, ynghyda. dwy fercih ia dau fab mewtn gaiar dwfn. Ar hyn o bryd y mae 'Hughie ei fiab (hynaf yn gwas- anaethu ei wlaid hefo'r Tiriogacthwyr ar arfotrdiir dwyran Lloegr. Claddwyd jnm Maicpelah, Penygroes, ddydd ^Sadwrn, a nifer o weithwyr GaUttyfedw yn c'oCodi'Q' corff." Cyfranodd y gweithwyr hefXd pawb, ei rodd tat gael torcih hardd ar ei fledd. Cyd- ymdeimlir ar teulu. Y.N RHENGYLL. —Bydd holl gyfeillion Mr John. Thomas, Tanyrallt, vn faloK iddo gael ei wneyd yn rhimgyll y Tiriogaethwyr sy'n aros yn Caergrawnt. Ll&wien,hai ei gyd-filwyr yn ei benoddad. GOSTWXG SETI.—Gostyngwyd pris sati Baladeulyn, yng ngwyneb yr iselder a'r gwendid sydd wedi (parlysa pobpeth yn y lla.
I Abersoch.-
Abersoch. AXRiHEGU.—Bu amgylchiad dyddorol yn Y.sol y CyngoT y dydd O'T blaen. Anrheg- wyd Mary Ellen Williams, Penygroee, -wyd M ajy ElLen 'WdHIams, Yr oedd y Bwlchtocyn, ag oi'iawr arian. Yr oedd y ferch f&ch lan a siriol yma wedi dilyn yr Yegul yn didifwloh am bed air hlynedd. Cal- ondid maWT i'r plant bach. ydyw cael eu gwobrwyo fel hyn am ffyddlondeb. Deallir fod rhagor o'r un teulu ar fin enill onmvr eto. Disgwyliwn y ibydd hyn yn symbyliad i'r plant a'r rhieni ymegnio i fyned yn gvson a difwlch i'r YBgOl. Yr un dydd anrheg- wyd Arthiur Davies, Glan Dulyn Stores a thystysgrif anrhydedd ynglyn ag arholiad- IUU' Yagol Sir. Carwn glywed am ein plant yn enill Ysgoloriaethau. Y rheolwyr 11001 oedd yn bresenol yn anrhegu'r plant. Teil- yn'ga'r yisgolfeiatr vmroddgar Mr R. O. Hughes, bob cefnogaeth yri, ei ymdrechiom gyda'r plamt. DARLITH —>Xos r awrth yr wyuinos ddiweddaf triaiddododd y (Parch Ceidiog Roberts ei ddarlith, ar yr "America" yn Cilan (M.C.) Cymerwyd y gadair gan y igvvieinidog y Panich H. D. LJoyd, B.A.,B.D., Niiid oedd. angen inta-odiweio y darlitihydd i'r gynulleidfa. Gwniaeth ei wa.ith yn dda yn ei ffordd naturiol a. chartrefol ei (hun. Caf- wyd elw da oddiwrth y ddarlith. iRECRIWTIO.—Ymwelodd nifer o filwyr a'r andal, yr wythnos ddiweddaf. Cawsajnt gyfa-rfod brwdfrydig a lluosog yn Ysgol y Cynigor. Cynrychiolwyd y rhyw deg yn iheI.aethi:aw'Il yn y eyta-rfcd. Oafwyd an- erchiadau cryfion. a dhaaiu gwladgarol. Ðr hyny nid oedd presenoldeb a chefnagaeth bentywod, diawn nx.frvrol, na ehan wlaidigar yn (Idigon effeithiol i ddenu "recri'wtio." Clywsom bod. dau, diim ond dau, wedi yni restnu Rhiad arnoeh fechgyn na roTd^ecili j eioh cyrff iach a chryfion i wasan>aeth eich gwlad a'ch cenedl. CYfNGH ERDiD. —Cyn!hali,wyd cynerdd yn YéSgol y Cyngor er cynorthwyo y Bel- giaid syddyn, aros yn Belgium. Tr oedd yr dan ei sang. Dvwedir na chaiwyd y fath gynulleidfa yno erioed o'r iblaen. Cod- odd yr ardtil aHan fel un gwr a gwnaed elw o drcs £ 20..Rhagorol. os nad oes llawer o ddyiVou yn myned o Abersoch mae iarian yn myned. Cymeirwyd! y gadair gan Mr W. Williams, ¡Pan.t y Gwair, yr hwn draddod- odd anerchiad wir odidog ac amserol. Ar- Aveitii.wvd' yn. fedrus .<ran y Paroli J. Mostyn (A.) Talentau lleol synhaliai y cyngerdd, a ohiaiiwyd hefyd gan Miss Jones, Llanbsdrog a Mr J. L. Evans, Brynkir. Cymerodd y Belgia-di hwyth.au^Ttain amlwg yn y cyfarfod a iawn. Cyfeil cynes iawn. Cyfeil- iwyd gan Miss Poll.ie Jones, a Mri. J. W. Thomas, a J. R. 'Hughes. Diolchwyd gan v Parch Roberts. B.D., (Vicar) a'r Parch H. D. Lloyd, B.D., (M.C.) Mae awvdd am gael cyngerdd tebyg eto'n fuan.
> Caeathraw
> Caeathraw Y GYMDEITHAS LENYDDOL. —Tcstyrf y ncs Fercher diweddaf oedd, "Llerivddiaeth y Gweitliiwr. Traddodwyd yr anerchiad ,2."I1ú ga.n Mr Robert Evan-s, Teirace, gan yr hwn y caed golwg ar y mater a amryw gyfeir.'adau, gan dda nam y gweithiwr llengar mewn goleu ffafriol iawn, fod y gweithiwr sy'n darllen yn well gwehh- iwr oherwydd hyny, ac y dylai yo erwe'thiwr <ldarllen) llyfrau ar ei waiih y eh war el WJ- ar ddaeareg, etc. Cafwyd sylwadau pella.ch ar y testyn a'r anerchiad gan Mri. F. Rob- erts, a. Rd. Roberts, Terrace; Miss Jane Hughes. P.O., Mrs Gwynedd Roberts, a'r Llywydd. Yn ystod y cyfarfod (he:'yd caed dadl rhwng Mri. W. R. Jones, Caeathiaw Bach Hywel Williams, Tom Evans, a R. Evans, Terrace. Tys-tiolaeth p3..wb oedd fod y cyfarfod yn addyegiadol a phleserws iawn. —Llwyn Gwern.
CaernarfonI
Caernarfon I PE.RSONOL.—Y mae Mr G. Lew's Owen, Thomas Street, wedi ei benodi'n geidwad Capel Moriah fel Dlynydd i'r di- weddar Mr William Owen. PERFFORMIAD Y 'MESSIAH."—; Gaed elw o ugain gini oddiwrth y perfform- i [ iad o'r "Messiah" gan Gymdeitfoas Gorawl y Dref yng Nghapel .Moriah bythefno^ yn ol. Trosglwyddir yr arian drosodd i Gronfa Tywysog Cymru. GLAXYMOR.—(Nos ISul cvn v diwsdda-f, bu cyngerdd .cysegredig yn Glanymor, y rhai a ganly-n yn cymeryd rhan—Misses M. Morton Jones; Lizzie A. Thomas; Gwlad- ys Thomas; Gweniiie Huoc-s- Myri Elik M. Rowlands; Sallie ;H. Jones; Master Richard Arthur .Hughes, a chor o dan ar- weiniad Mr Evan Williams, Victoria St. EBESEZER.-BunC'oon Gymreig yn Ebenezer nos Lun, Mr J. Huw Williams yn llywyddu, pryd y cymerwyd rhan mown canu ac adrodd gaji Mis* Lizzie Jones a Master John W. Jones, Glasfryn House, Rhostryfan, a Mr Morgan W. Humphreys, Grecian Villa. Mr W. Lewi s Williams, Plas Menai a ganai'r delyn. YX ABERYrSTWY'TH.—Ddydd Sul cyn y diweddaf bu Misses Gwen Jones. Katie Jones, Mri. loan Lloyd ac Owen- Jonah Owen, yn dyddori'.r milwyr yn y Coliseum, Aberydwyth. Mr W. Morris, Caernarfon, a gyfeiliai. OEIXHADAETH GARTREFOL.Noe Fawrth yng Nghapel y Wesleaid Seisnig Castle Street, caed anerchiad a" ran v Gen- hada-eth Gartrefol gan y Parch F. J. Briags, Bay. Mr IW. Gwesnlyn Evaii.s a lywvddai. GLANYYIOR.—Bu rammage sale yrg Xghapel Cenhadol 'Glanymor nos Fawrth gyda'i; arnean o chwyddo cronfa y do-jbarth gwr/io sydd wedi ei ffurfio yno. CYMDtEITHAS LENYDiDlO ENGEDI. —Nos Lun yn Y7sgoldy Ecged i. y Parch John Owen, M.A., v-n llywyddu, caed pap- urau dyddorol gan Miss Mair Davies, Moss Bank; a Mr Alfred ¡W¡'lliarm.hi'rvn. Segou'tium Terrace, y naill ar '•Milton, a. rhai o'i ganeuon bychain," a'r llall ar "Fleet Street." Caed noson hwvliog iawin. i qR¡!?t:\lFA'.R TY/VVYSOG.—Deallwn fod Mri. Stead a Simpson wedi cvframi y .wm o P,4 10s 7c drwy gangen Caernarfon tuag- at Gronfa Tvwvsog Cvmru. EBENEZER,Cynwysa adroddiad blvn- vddol Capel Ebenezer (W.) y rhestr a 111- lyn o .r rhai sydd yn ?wasanaethu eu gWlad: Ben Bryan, North Penra.llt; David Rees Davies, Chapel St. W. Brya.n Davies, Penrallt; J. O. Evans. Uxbridge Square; Thomas G. Griffith. Metro. Bank; William Griffith fieu.). Hendre St. William Griffith, Wesley 'St. Henry. Gordon Hope, New fit, Hugh Hughes, Henwalia; Robert HughO". Victoria St. Albert Victor Jones, Minafon (wedi ei ladd): Ernest Chambers Jones. Eleanor S't. George Jones. Assheton Ter- race; George Jones (ieoi.) eto; John Jones. Garnon St.. Robert Jones, 37 Margaret. St: Jolm Jones (ieu.) eto; Owen Jones (ieu.) 33 Mountain St.; W. Jones, Henwalia; W. Jones. New St. W. J. Jones, Market St. William T. Jones, Wynne Bt. John Met- | oalfe. Trewerydd; Willie Metcalfe. ditto C. Robertson Moms, Church St., ? I-ai-Ty Morris, ditto: 'Richard E. Lewis. Pool Hill; James Owen. Pool Lane: Own Owens Hill St. W. Henry Owen, Gladstone House; Hugh Owen (ieu.) eto; Robert Parry, New St. William • Parry yunior), Victoria St. Robert Trefor 'Roberts, Marcus St. Thomas Roberts, Crown St.: Thomas Thompson, Ohapel .St. John Elias Wil- liams, Wesley fst. P. Oswald William's, Countv Offices: Thomas Williams, Chapel 'St. Ilowel Will-iamis, eto. Robert Wil- liams. Wesley St. William Williams, Crown St. Y LLONGAiU.-Cyrhaeddodd: Christiana (s) Griffith, Liverpool; Stanley (s) Edwards, Liverpool; Acme ((«) (Sadler, Liverpool; Lady Magdalen (e), Jones, iBangor; Breeze Jones, Porthamel. Hwylaodd: Christiana (s) Griffith, Liverpool; fstanley (s) Edwards, Clynnog; Acme (s) Sadler, Trevor; Lady Magdalen (tS) Jones, Bangor; Breeze, Jones. Portihamel. BWRDD Y PORTHLAJDD.—Yng nghyf- airfod Bwrdd y Porthladd gynhaliwyd ddydd Mawrth, Mr J. Issard Davies yn llywyddu hysbyswyd fod cyfarfod unedig o gynrych- iolwyr yr YmddiriedolwyT a'r Cyngor Tref wedi ei gynal i ystyried y mater o Ffordd Haiarn ysgafn, ac o ganlyniiad i'r cyfarfod hwn cymellwyd, gan na. fwriedid e-styn y ffordd o'r Din.as i Caernarfon, eu bod yn gwrthod ymuno. Darllenwyd llythyr hefyd oddiwrth Mr E. R. Davies (Clerc Tref Pwll- hieli) yn awgrymu cyrtmal ern-hadledd uned- ig o'r Yimddiriedolwyr, y Cyngor Tref, a Phwyllgor y Ffcirdd Haiarn Ysgaf'n, cyn iddynt benderfvnu v mater yn derfynol. Pasiwyd i gyiJymffurfio a dymuniad Mr Davias. CYFARFOD YSGOLION.Cynhaiiwyd Cyfarfod Ysgolion (M.C.) Dosbartih Caer- narfon. yn Nazarefth. Pontrug, ddydd Soil cvn y diweddaf, Mr W. G wenlyn Evans yn lly- wyddu. Cyflwynwyd v cyfrifon gan yr ys- grifenydd (Mr IW. T. Williams); a chafwyd adroddiad. yr archwilwyr, y rhtai a ddygent dystiolaeth a'r modd destlus y cedwid y cyf- rifon. Dechreuwyd y cyfarfod cyboeddus gan Mr Francis EvansT Bontnewydd, a chaf- wyd trafoclaeth ar y mater, "Tlodi meddyl- iol a'i effeithiau." Darllenwyd papnr rhag- orol gan Mr Morris Griffith", Tanycoed. Siar- adwyd ymhellach gan y Cadeirytdd, Paivh R. T. Williams, B.A.. Llannug; Mri. !R. T. Griffith. Pontrhvthallt; Richard Jones, Waenfawr; John Rowlands, a, Capten Jones j Caernarfon. Datganodd ac adroddodd y I plant yn hynod o dda. Cafwyd deuawd gan I Miss Anna Mair Jones, Station (House, a. Master R. P. Jones, Dolgynfvdd. I DYDDORI'R BELGIAID.—Nos Faw-rth j yn y CIwb Rhyddtfrydig gwatioddwyd y I milwyr Belgiaidd sydd yn aros yn y dreif i I wella ar gyfer dychwel i'r macs, i ginio a ¡ chyngerdd. Eisteddodd dros dnug'am ?'rth ;j y byrddau yn cynwys dwsin o'r milwyr, a llywyddwyd y gweithrediadaiu gan Mr D. R. Williams. Cyfeiriodd yn dyner at y Bel- giaid oedd yn. bresenol a hyderai y byddai i'r noson hono argraffu ar eu meddyliau mai ymysg cyfeillion yr oeddynt. Diolehodd Mr Greenhill ar ran y Belgiaid. Y na. caeki cinio pedwar cwrs .ardderchog ac aed drwy raglen ddyddorol, y rhai a ganlyn yn cym- eryd ilhan:-Parti o dan arweiniad Mr Oirwig Williams yn canni "Gwyr Harlech," a "La BrabaiiConne." Mr W. J. Hughes vn cann'l' crwth unawdau gan Mri. J. Met- oilfe, R. Lloyd Jones, Tom Thoflias. a Rad- ford Jones d straw dau gan Mri. T. Thomas a Radford Jones. Canodd Mr Greenhill y "Marseillaise" yn y Ffranceg, ac adroddodd Capten Riaard Jones "The Revenge." Can wyd caneuon gwerin gan y cadeirydd, a chaed dau ernglyn "gan Gwynfor. Mr Orwig Williams a gyfeiliai. Diolchwyd gan Capten Richard Jones a Mr J. L. Harries, a. diolch- wyd i'r ysgri.fenyddi gweithgar (Mr H. R. Phillips) am ei drefniaclau rhagorol. TeT- fynwyd drwy Z,nu yr Ai:the.mau Cenedl- aethol. EISTEDDFOD PLANT SALEM.—Cvn- haliwyd eiste.dd.fod flynyddol plant Ysgol Sul Salem nos. lau, yn Neuadd y Dref, o dan lywyddiaeth Mr D. J. Williams, M.I., M.E., Bryn Eden. Mr T. 0. Jones GWYT1- for) oedd yr arweinydd, a'r beirniaid oedd- ynt:—Mri. J. Brwynog Jones (Pencerdd Peris), Llanberis; 0. Llew Owain, Caernar- r fon Parchn. D. Stanley Jor.RS; J. M. Wil- liams, Pernygroes; Mri. E. P. Evans, B.A.; | Humphrey Evans, Caer-iarfon; Richard Joins, Horitnewydd Mrs D. Hoskins, Hem- ilys; Mrs Psull, Isfryn: Miss Ceridwen GriMth; Bethel, a Mr Isaac Edwards. Y cyfeilwyr oeddynt Mri. Richard Prjtehard, a'r ysgifenyddion cUwyd Mri. W. DE; I Parry, Thomas lS:tre-et :ae E. M. Davits. Tegid Hoase.. Pallet St. Wele'r buddug- wy!. :-Uiiewd i bianV dan 12eg oed, "Duw gwnaeth" I Lena Owen 2 Ka.tie Owen 3 KL.IL, Harries. Rhestr a desgritind o r coed o few dwy lath i'r ffordd o Ca<e Cristo Capel B-siiiel, D. John .HalTies. Atlrodcl Pnimant y Dref" i rai o ddeg i 14eg: 1 Atnuie Williams; 2 Jennie Williams; 3 Mary Jones a Heien Roberts fcvdread.) Tra.ethawd ar "Ddefcsiwn Crefydd':l a'r mr::dd i'w feith¡:<Il": 1 Wm, Jone^ Evarf, Poil Lane; 2, J..H. Da'vie-s, St. David's Roa.d. Canu y don "Gwylfa" i rai dan !6eg 1, M'irie Macklin 2 Emily Davies; 3 Olwer. Jones. Canu y piano i rai dan 16ag Gal: Helen Robei'ts. Ateb ion i of- yn iadau ar waith y gwaha-uol safoimi. Safon laf dan G oed: 1. Ma^eie Mav Jones: 2 Dilys Owen; 3, Norman Jones; 4, Dilye Evans. Safon 2il: 1, Robert Vincent Owen; .2 Gwlady.s Olwen Williams; 3. Dilys Wvnne 'Gauid; 4, Gwih-m Alun Jones. Safau 3vdd: 1, G-wvnetih iltube-rt-s 2 Gwyn- eith Harries; 3 Owen Evan Owen. Safon 4ydd: 1. Heien Roberts; 2. Nellie WilHajns. Dosbarth 5ed 1. Harold Stanley Jones; 2 Jennie Evans. "Dvsgeidiaeth Cri.t a'r Eg- lwys Fcweuoi" 1, Arthur Jones: 2. Arthur Roberta. C&nu'r Jiarmonlum: Win. John Owen. Bee Hive, a S«illie Humphreys icyd- ")dd cyutaf). Bra.-slui-i heb gyriiervd dTo,, bvm jlieiig mxnruri i'w berfformio: Wm. FfouLk? Williams a'; bart:, Bnnreiail. Cantu penillion i rai dan I'SeT oed 1 R. p'l Jone?, Do1gynfydd; 2, Alun Williams. Dar- lum \-n egluro diareb: 1. 2 a 3. 'Harold Rob- erts. Letter rwk: Howell GrjSth, Waterloo Pert. Paition d?n 16eg ced a 16e.g mewm irifer yn canu dwy Gan G werin ? ''G?pc-uctn Gwer:n Cvinry." Dau gor dda?th -Nim?,aen a rhoddwyd y wobr flaenaf i gor Mr E. M. Davies, Palace Street, a chan fod y ddau g(,r mor agos yr rredd ef yn rhodfdi "haner y wobr i'r cor arall. lUnrhyw unawd, Mr J. Metcalfa (a ch\-flwv-nodd y wobr Orwrafa Belsiaid Sale mi. Nightdress case, Yliss M. I Williams, Menai Fron. Cushion Cover: M-ia:, I Le-na Jones, Palace Street; Child's Je?Inie Ow&n. Admdd darn o waith Hir.aeth- t?: 1 'David John Harries. C?nu penluion i rai drr? 16eg oed (gwobr o 1?. yn rhodded- ig ?an Mr A. J. WiUia,nM. Yr Afr Aur): MI >rris Peris Jones. Llanberis. Partion yn canu "Blodeuyn Olaf" 1. Pa.rti Mr .Robert I RobeTts, Pool Street. DiaLchwyd ?m y Parch D. Stanley Jones. .NI.A-RVk-D,dvd,d diweddaf yn 19, I llafod Terrace, bu farw Mr William Gri- ffitih, yn 58 mlwydd oed. Hanai o hen deulu enwog Foundri Morfa. Bu vn gwasanaethu fel ceidwad yr afonydd gyda iBwrdd Seiont a fGwyrfai. a'r Llyfnwy am gyfinod o ddenig mlynedd, ac yr oedd; yn boblogaidd iawn ymysg pvsgotwyr. Cyfrifid ef gyda'r rhai goreu am ddal eosriaid, a dysgodd 13:wer o bysgotwyr ieuanc yn y gwaith. Yr oedd yn I, aelod o Glwb y CeidmadwvT. Bu yr ang- ladd ddvdd Mawrth ym mynwent Llanbeb- lig (angladd anghyhoedd). Cydymdeillir a'r teulu yn eu galar.—Nos Sul. cyn y diwedd- oaf, bu farw Miss Sarah Griffith, (umig ferch 1ks Griffith, Bank 'Qua.y. Bu yn nyehu am ,tmc er maith. ond vchydig ddyddiau y bu yn gorwedd, a daeth y diwedd yn hynod' an- nisgwyliadwy. a hi ond 31 mlwydd oed. Merch ydoedd i'r diweddar Mr •JRoberst Gri- 'I ffith, dru?ist, Stryd LJy!? Yr oedd yn aelcd ?ydd?c'n o &ghvys Monah. C'IaAdwrv(, ddydd lau ym mynwent Llanbeblig (angladd anghyhoedd).—Dydd Merchea* yn Castle St.. bu farw Mrs Llewelyn Cole, yn 76 mlwydd oed. Bu yr ymadawedig yn gwasaanaethm am bum mlynedd ar hugain fel warder yng iXgharehar Caernarfon. Cydymdeimiir a'r teulu yn eu scalar. Cleddir vn mynwent Llanbeblig heddyw {Lluri) (angladd anghy- I hoedd. )-Fore Mawrth bu farw Mrs Ann Morris, priod Mr Thomas Morris, North Penrallt, yn 55 mlwvdd oed. YR YSGOL UWCH SAF0N0L.—Bryd- nawn I'au cynhaliwyd cyfarfod dyddorol yn yr Ysgol Uwch Safonol o dan lywyddiaeth yr Henadur J. R. Pritchard, pryd y rhian- wyd gwobrau i'r plant am eu presenoildeb yn y ysgol ac am eu gwaith. Rhanwyd y gii-obra,u gan y Maer a'r Faeres (Mr a MrrB John Prichard) a ohaed ainerchiadau bviion ganddynit. Cyfeiriodd Mr J. R. Pri tchard at farwolaeth Mr D. Williams, yr hwn oedd yn un o garedigion addysg, yn gadeir- ydd y Pwyllgor Addy&g, a'r hwn a weith- iodd yn egniol i wella addy? 'efKenoI. a?l- I r.addol ,ac u,wchmddDI yn y Sir. EndJJwyd y gwahanol wobrwyon fel y canly;n :-ICOtmty I Scho1a.mhip (Merit Clase Certificates) Ronald Barnes (County ?choIarRhip); Htu?h James Owen (county scholarship); Frank Leslie Can*, John Williams. (Dr Morris scholarship); Thomas John Williams, David Owen Ellis, Alun Radford Jones, Tom Lloyd Jones, Dewi Hoskins, Robert Meredydtd Jones, Hugh Jones, Hubert Jones. Gwobr- au am ¡bresenold.eio :LiIy Kelly (oriawr); Annie Lizzie Pa,rry '(oriawr); Nellie Wil- liams (brooch); Roy iCarr (oriawr); Ellis Parry (oriawr); Richard B. (Pritchard (or- tawr). College of Preceptors—'Certificate: —Junior: Maggie "Williams; Lily Abbott; Jennett Williams; Ettie May Hughes; Edith Griffith. Preliminary: Myfanwy Jones (with honours): distinction in English and Welsh); Laura Winnie -Jones (distinc- rtion in (Welsh), Lucy Maud Roberta; Nellie I Pritchard; Eleanor M. Jones; Jack Lloyd Jones (distinction in arithmetic); Robert Isaac Parry. Celtic Prises :—Senior third year: 1. Robert Henry Williams (Hyfnara); 2, Jennie Jones (llyfrau, Senior second year: 1, Marjje Paxrry '(medal); 2 Myfanwy Jones (llyfrau); Junior: 1. Hugh James Owen a David Owen Ellis (llyfrau); 2, I Lizzie Annie Williams (llyfrau). Caed an- erchiad or ran yr Yrnddiriedolwyr Celtaidd gtan Mr W. G. Thomas. Gwobrwyon ereill: I'r eneth oreu yn y dosba-rth uchaf am weu: 1, Catherine Williams. Eta. dosbarthiadau isaf, Lilly Kelly; T«e £ rvu ciniiaw 1. Slumed Williams? Yr eneth fwyaf poblogaidd Lily Abbott. Map o'r cof i'r becligyn: 1, Oarad- og A. Thomas; 2, Hugh Owen Jones. Y bachgen jnwyaf poblogaidd: (Rcchie Jones. Yn ystod y pryidnawn Canodd y plant am- ryw ddarnaiu o dan arweiniad Mr T. O. Hiughes, a chanwyd iinawidau gan Marie Macklin, Robert Meredvdd Jones. a Katie Rees. Diolchwyd i'T Maer .a'r Faeres gan Mr A. H. Richards a Mr John Jones. Gart-h- dderwen, ae i'r Henadur J. R. Pritchard gan iMr. W. J. Griffith ü" Prifart/hraw) a Mr W. I G. Thomas.
Advertising
ji^ij n II ?AYMAN'S? I BALSAM I ;|||) WELLHA B? ill 13ESWCH ANWYD I II'!  gyda Phiant. | g Amhrisiadxvy gyda ????t?. ?BN I GAN OLL FFBRYLLWYR A GROSERI; B1
? Y DIWEDDAR MR. ? GRIFFITH…
? Y DIWEDDAR MR. ? GRIFFITH ROBERTS (Gwrtheyrn) Bala. j Chwitli iawn gennym orfod heddvw g^ioniclo marwo aetii Gwrtheym. a idigwvdd- odd Ionawr 29. yn naw a tiiriugain oed, wedi rhai mkoedd o lesgedd a chystudd blin. Am y deiigain mlynedd diweddaf bu vn wr amlwg iawII yngiyn a ho i amgylchiadau cyhoeddus y Bala a r amgylchoed-d. Yr oedd yn ddyn o dalentau disglair acamryfal iawn, fel bardd, cerddor, lienor, eisteddfod- wt, adicxldwr a beirmad. a chymhwysai hvn ef l ddefnyddioldeb mawr. Rhoes yntiu ei wasanaeth yn ewyllysgar i bawb. Yr oedd yn drefnydd dig-"r?iar ar gyngherddau, eisteddfodau, occ. i'r oedd caredigrwvdd yn iiod-xedd amlwi iawn ynd do. Ysgrif- enodd eryn lawer j'i wasg. a bu i'w vsgrifav ar Glasman Cynghdlledd yn Y BrVthon emll clod iddu oddiwrth rai o'n prif ysgol heigion Cymreig. Cymeraj ddvddordeb mawv mewn hen hanes a hen feirdd, ac un o r pethau mwyaf dyddorol oedd ei ddarlith ar Hen Feirdd Penllyn." Yn ei gystudd ch-eddaf dangosodd ei fod yn addfedu i'r wiad well, ac ymorffwysai yn dawel ar ddaioni Duw. Ganwyd Gwrtheym yn 1845 vn Hendre Bach, GA-)-ther.,Il ger LJanrwsL Hyny o addysg fort oes gafodd ydoedd vu Ysgol Irytanaidd Blaenau, Llangernyw, dan yr athraw rhagorol Mi-. J. Price. Gada- wodd yr ysgol pan yn 10 mlwydd oed, ac aeth at ei ev.ythr i Ysbyty If an, i ddysgu gwaith gv, eayad, a bu yno 6 mlynedd. Yr oedd yn Mhen lrevoelas gvmde:thas lenyddol Boot-uog, Ymunodd a hi ar unwaith a chymerodd ddvddordeb mawr yn y pynciau a drafodid ynddi. Yr oedd iivfrgeU ynglyn a hi. ar llyfr a I swynodd fwyaf ac a ddylan- wadodd yn fawr ar ei az-ddull fel lienor ydoedd Hanes Cymru. gan Carnhuanawc. Arfera: fynychu Capel Bethel, Pentrefoelas, ac yn y set ganu yr oedd lleiswyr rhagorol iaw"n illiam Roberts. v iof Ellis Roberts; W. W. Thomas, etc., a denodd eu c-yvved iddo ynta-ii benderfvnu dvsgu 1. n?)te?,: Yr oedd ewythr Gwrt?Tm vn wr di^fyr ei gwmni; yn dipyn o gantwr, ac yn un o r dynwaredwr goreu ar bregethwyr, areithwyr, a chantonon. Dygodd hvnv y nai i adnabyddieatli a chewri'r areithfa vr adeg hono, a phan oddeutu 12 oed, daeth yn ddyn wared v r lied wych ei hun o Stephan Dwygyrylchi (Tanymarian wedi hyny), ac yn edmygwr mawr o Gwilym Hiraethog. Emrys, a Chaledfryn. Rheibiai bopeth y ca-i afael arno o waith yr enwogion hyny, 1 11 a cnerddai i bobman yn y cyracdd i'w gwrando. Pan yn 16 oed symudodd at deulu Iyengar a cherddgar oedd newydd yms&fydlu yn Mhont Padoc yn yr un ardaJ, a bu zwyrgv'kii y cartref hwnw yn dra chydnaws ag ani&nawd y llane. Bu Mr. a Mrs. "Tatk:n Jones cystal a rhiaint gofalus iddo ac anwyl oc-dd eu coffadwriaeth ganddo hyd y diwedd. Pan sefydlwyd Undeb Llenyddol Yspytty. Penmachno, Dolyddelen, a Bettwa- vcoed. yr oedd Gwrtheym a'i gyfoedion cerddgar a llenorol yn eu hafiaeth, 4 d at than t i gydnabyddiaeth a beirdd a cherddorion enwog. megys Gethin Jones, Gwilym Prysor, Trebor Man, Gwilym Cowlyd, Llew Llwyfo, leuan Gwyllt, Gwyneddon. Clwydfardd, &c Ymunodd Gwrtheym a Chor Penmachno—Mr. C. A. Vaughan—a bu yr ymarferiad a'r disgyb- Jaetb yma o werth ar.rhaethol iddo. Cerddai bob nos Sadwrn o Bont Padoc i Benmachno, pellder o 6 i 7 mil!dir er dysgu darnau fel "Y Wawr." Yn don mae y dwfn ddis- 1 tawrwydd, a Chantawdau fel "Tywysog Cymru," "Gweddi Habaccuc," a "Hear my Prayer," cydganau Y Messiah," a'r aratoriau. Meddal lais Tenor uchel a grymus, a daeth yn fuan yh unawdwr poblog- aidd bu galw mawr am ei wasanaeth i gyng- herddau a chyfarfodydd llenyddol o Gorwen i Fettwsycoed, ac o Lanrwst i Flaenau Ffestiniog. Ei nodweddau amlwg fel cantwp oedd parabliad clir o'r geiriau, mynegiant effeithiol, a'r peth hwnw a elwir vn de- livery da. Bu droion yn cynal cyngherdd- au gyda Llew Llwyfo. "GeJert." "Y Baban diin-rnod oed," "Home Sweet Home" oedd ei hoff ganeuon, ac fel encor canai Gan y Ffeniaid ar eiriau o'i eiddo. Yn 1869 pnododd, a daeth hyn ag ef i barthau Pently-n, i gyffiniau y Bala. Bu vn Ngriefn dd wysarn a Chwmtirmynach yn y weithfa. wlan. Bu presenoldeb cerddor a Ilepor dawnus o'i fath yn llawer o swcwr i fechgyn Cefnddwysarn, yn eu mysg v di- Tom Ellis a Mr. D. R Daniel Yn 1877 jmsefydlodd yn y Bala, yn ofalwr am | Dloty r Lndeb, a llanwodd ef a MM. Roberts y swydd hon gydag anrhydedd am 35 mlynedd, gan ymneillduo ryw ddwv flvnedd yn ol ar eu blwydd-daL Gelhd adrodd penod faith o'i hanes yn y BaIa. Bu n arweinydd cerddorol a hyff. orddy,dd i ugemiau o fechgyn a merched leuainc. Am 18 mlyTiedd bu'n ddeehreuwr canu yn ghapel Tegid, a bu iddo ddylan- wad mawr ar arddull y canu drwy'r holl gylch: a gweithiodd yn ddiwyd at gael yr organ hardd sydd yn y CaDel Mawr. Bu'n arweinvdd corawl ugeiniau o weithiau, gan EistSjn 3TnyCh- a bu4dg?,liaetbu m?n E?teddfodau ac yn n??hau Uenvddol y Grogbth yn Llandderfel a'r Bala y Na.dolig -corau. oym}sg yn gystal a chotau mcib-. ion. Drwy ei ymroddiad ef v cafodd Pen- Hyn glywed yr oratoriau Y Meaaiah" Creahon.- -Dafydd a Goliath," &c a chantawdau -raill. Heblaw ;?nnal dos barthiadau, bu h?y? vn ?.dd ?; & bU hefyd 711 arh°1 d Coleg v Tome Solffia am tua 30 mlynedd s cl S bns10 y ^'Manaeth mawr wnae h teh rra? Cydym.drornhr yn ddwys a'i weddw ali !"b e"Xlt 110nynt yn hriod i> Parch. i Harris Hughes, B A B D Pr,n? ?' r ?"" Dod wyd ei weddllhon i odd 'J?"- Llanycil ddydd Llun, Chwefro?pr-vd V gwemyddwyd geaf n Jv ^p!?cb[ n' R. R. Williams, M.A ei weinidog ar AiLhro Richard ?Aj B?' ?
Advertising
Mae Rhinwedd F^S^eihol s?' .ACKAOI.D.IL -?? YR EBOL gan  0WEN- CAERNARFON, yn ?yfhau ac yn arfogi PrMt rhag Anwyd. w gael mewn poteli Is. Ile., yn '1 Siopan Druggist, y y
DINISTRIO AMDDIFF-YNFEYDD
DINISTRIO AMDDIFF- YNFEYDD -r.m,,asoi) AA-Y DARD,&ELLES. MELIN AR dan £ 40,000 0 COLLED. ^ali  ??a.u Mid. ? al4la0n ,000." vddal\wl aJkn ™€linau Mid- lan,d, (t fDvma'r ?ryd3,dd t&D a dorrodd ?1!? 3:? m?linisa nyn a dorrodd ?'?dd dd?dS? ?-??? y <M? Hynedd ddiwfddaf. lDig-wyddocj¿ Y c:mtaf lo'na- 8-1913, a r ail I--vr 7, 1915. Y tro d.wed&f -dd 7 ?J? ? yi? 7, ?12,000, a tnreo wydd i oa??; ?SI??? ?<? fel ? i a}1.uogi'r melin&u i weit(hio-amser ? Ita?n ddvdd ML-? ? ??tthjo ?nMer Yr cyntJf. atnx>dd 7 oddeutu pedwaT^^iio?1 Qchtar ac oddjutu ??????y ?. ??? ? o Bh?d? oedefyn linell Z Midi?nd & yr < ?1?. ? Tr  yn ? ?.????? Y- P?'?noKid y fie &ca.n ? M? Prin SmlS ? arno yr o?d 't'acr melm. 11 arno jrr oadd Gweithiai rhwng 3M 400 t-« t v ond ?aiih o?rw??   alw M i