Seren Cymru

NODION. GAN PLINIUS. Mae y Parch James Spurgeon, brawd naturiol i'r enwog O. H. Spurgeon, wedi gorphen ei burned flwydd ar hugain fel gweinidog eglwys y Bedydd wyr yu Croydon, Ar ddiwedd y tymhor hirfaith hwn cynnaliwyd cyrddau arbenig yn nglyn a'r eglwys. Bwriadai pobl ei ofal roddi tysteb i Dr Spurgeon, ond gwrthododd dderbyn dim ei hun, felly defnyddir yr arian a gesglir i ddybenion ereiU, megys etfeithio gwelliantau yn yr aidoldy, yn nghyd a phethau ereill perthynol i'r achcs yn y lie. Tra fu C. H. Spurgeon byw, ychydig mewn cydmariaeth a glywid am ei frawd James, er ei fod yn ol tystiolaeth y rhai a'i hadwaenant yn wr o allu a dylanwad mawr, ond yn awr wedi marw ei frawd enwog, clywir am dano yn amJ. Yr oedd C. H. ac yntau yn deall eu gilydd yn dda. Yr oadd Rhagluniaeth ddoeth y nef fel pe weii gwneyd y naill ar gyfer y Hal). Mae yn dra sier na fuasai y diweddar Mr Spurgeon wedi llwyddo i wneyd cymmaint o waith onibai yr help a'r cyn- northwy parod a gweithfawr a roddwyd iddo yn ddiduchan a dirwgnach drwy y blynyddau gan ei frawd. Bydd yu flin gan luaws o ddarllenwyr y SEREN ddeall fod iechyd y Parch Charles Spurgeon, un o feibion y diweddar Mr Spurgeon, yn bur anfodd- haol y dyddiau hyn, ac yu achosi cryn bryder i'w deulu, ei berthynasau, ei gyfeillion, a'i eglwys. Mae yr enw Spurgeon yn anwyl iawn gan filoedd Bedyddwyr Cymru, a pha ryfedd pan gofiom y llafur enfawr a'r gwasanaeth daionus wnaeth C. H. Spuageon i'r byd crefyddol yn gyffredinol ac i'r Bedyddwyr yn neillduol. Drwg iawn genyf hysbysu fod y bachgen Charles, oblegid dyna mewn gwirionedd ydyw etto, wedi ei orfodi o her- wydd gwaelder iechyd i roddi ei eglwys i fyny, ar yr hon y bu yn fugail ymdrechol a llwyddianus am bumtheg mlynedd Y mae hefyd o dan or- fodaeth i adael y wlad hon am wlad arall, er cael hinsawdd mwy cydnaws a ffafriol i'r sefyllfa y mae ynddi ar hyn o bryd. Mae Dr Maclaren newydd gyhoeddi gwaith pwysig ar y Salmau mewn tair cyfrol drwchus. Dywedir gan y rhai sydd wedi eu darllen fod y gwaith yn ardderchog. Nid ydwyf yn synu wrth hyn, oblegid mae y Dr. yn un o esbonwyr goreu Prydain Fawr, so yn bregethwr nas gellir yn hawdd gael ei well. Yr oedd ei bregeth o fillen Undeb Bedyddwyr Prydain Fawr a'r Iwerddon yn Newcastle eleni yn orchestol. Mae efe yn benaf- gwr weithian, ac yn tynu yn gJtlym tua'r bead. YmddeDgys nodiadau o'i waith sr y Wers yn y British Weekly bob wythnos, ac y maent fel rheol yn odidog. Clywais nad yw yu ysgrifenu dim ar gyfer y pwlpud, ond nid wyf yn sicr pa un a ydyw hyn yn gywir ai peidio. Ni wnelai y diweddar Spurgeon chwaith ysgrifenu nemawr ar gyfer yr areithfa. Felly yr ymlwybrai yr enwog Mathetes, ac felly hefyd y gwna amryw o brif weinidogion Cymru ya yr oes hot?. Mae y rhyfel rhwng China a Japan yn parhau o hyd, ond dros ba gyhyd o amser uis gellir nodi. Ymddengys fod awydd yn rbai o brif alluoedd Ewrop i gyfryngu rhwng y pleidiau, a dwyn heddwch oddiamgylch. Os cymmer hyn Ie, dichon y ceir terfyn buan ar yr ornest waedlyd hon, ond os na, nis gall yr un dewin ddweyd beth fydd y canlyniadau. Yn marwolaeth Froule, collodd y Deyrnas hanesydd ac ysgrifenwr enwog. Mab ydoedd i offeiriad yn Eglwys Loegr, a bu ynt-rn ei hun yn yr un swydd am yspaid o amser pan yn ddyn ieuanc. Ganwyd ef yn y flwyddyn 1818, a bu farw ychydig o wytbnosau yn ol, o'r cancer. Nis gellir ymddibynu ar ei hanesyddiaeth, meddir, oblegid y mae yn orlawn o wallau. Y ffaith yw aid oedd gan Froude dalent at bethau bychain. Er gwneyd hanesydd cywir, rhaid cael y dalent hono. Yr oedd y dalent hon i fesur belaeth yn meddiant y diweddar Barch John Jones, Felin- foel. Yr oedd yn amheuthyn i'w glywed ef yn rhedeg dros ddygwyddiadau y gorphenol. Ni phallai yr un o honynt a dyfo.1 i fyny ar ei arch- iad, a byddai yr exact date wrth law ganddo bob amser. Mae gan rai yr hyn a elwir yu gof geir- iol, tra y mae ereill yn ddiffygiol iawn yn hyny. Mae yn debyg fod Williams o'r Wern yn ddiffyg- iol yn hyid, tra yr oedd Roberts, Llwynhendy, a Dr Price, Aberdar, yn gryf iawn yn yr ystyr yma. Yr oedd Froude hefyd yn ddiffygiol yn hyn. er hyny ystyrid ef yn hanesydd enwog. Yr oedd yn feistr ar yr iaith Seisnig, a cheir yn ei weithiau ddarnau nas ceir eu gweJl os eu cyshl yn un man arall mewn ystwythder ac arucbeledd. Ar gyfrif hyn fe ddarllenir a gosodir pus mawr ar ei weithiau am flynyddau lawer i ddod. Pan gy- hoeddodd ei waith ar Carlyle flynyddau yn ol creooid gyffro mawr yn y byd mecldyliol, a bu ei ddadleniad haerllug o helyntion teuluol y d) s- gawdwr hwnw yn boen ac yn ofid i filoedd o ddarllenwyr, ae yn marn y mwyafiif o honynt gwell fuasai i'r lleni gael llonydi a phob aughyd, fod gael marw fel yntau. Pwy fydd ei olynydd nis gellir dweyd etto. Enwir Frederic Harrison. Mae Frank Lockwood wedi ei appwyntio yn gyfreithiwr Cyffredinol o dan y Llywodraeth Brydeinig, a'i appwyntiad wedi rhoddi boddlon- rwydd nid yn unig iddo ef ei hun, eithr hefyd i'r blaid Ryddfrydol yn gyffredin, ac i'w gyfeillion lluosog o bob plaid. Yr oeld efe yn dal swydd bwysig yn nglyn a Chorfforiaeth Sheffield, yr hon a wagheir ganddo. Bydd appwyntio ei olynydd j yn nwylaw yr Ysgrifenydd Cartrefol, Mr AtqUlth, ond pwy fydd y gwr nis gellir dweyd etto. Mae Joseph Chamberlain wedi bod yn bur am- Iwg yn yr wythnosau diweddaf Mae wedi siarad ar y Gotlengberg System yn ddiweddar mewn amryw fanau. Hsgob Caer sydd wedi dwyn y system hon i sylw mawr yn y wlad hon. Nis gallaf ar hyn 0 bryd draethu ar natur ac amean y drefn hon o ymwneyd a'r diodydd meddwol.

--0-- BRYM BO. Cynnaliwyd cyfarfol ysgol yn y He hwn Hydref 14eg, dan nawdd Undeb Ysgclion Sul BedydlwYf Dyffryn Madar, Ll?wyddion, brawd Benjamin Evans, Rhosddu; Th m is Wriglt, Ruabon; E Griffiths, Coedpoetb, C -wsom gyfaifodydd rhtg- orol o dda mewn egwyddori, canu, adrodd.a dadleu, ac yr oeddvn fel cenadon yn gorfod teimlo fod yr Undeb Ysgolion yn graddol gyrhaedd yr smeary sef dadblygu gallucedd plant yr ysgol Sul. Decbreuwyd y gwahanol gyf-u-fodyd i gan genadod H. Roberts, Moss; E. Williams, Penycae Josuah I Rogers, Rhos. Y rhai gymmerasant rhan oedd y Parch E. K. Jones, Brymbo, holi y dosbarth hycaf yn Epistol laf loan iii. ben., John E. Williams a John Williams, Annie Whomsley, Ann Hughes, E. Roberts, Peter Edwards, Robert Davis, John Edwards, William H Whomsle?, D. Griffiths, Edith Ellen, Robt. Williams, Jesse T. Evans', a Ezra Williams. Cafwyd anerchiadau gan H. Roberts, Moss, "Y Diluw a'i \Vørs,' a T. Williams, Coedpoeth, Anhebgorion athraw llwyddiannus," hefyd papyr gan Wm. Jones, UY casgliad a'r cyboeddiadau. 0 PENDERETNIADAU Y GYNNADLEDD. 1. Cyfiirfod Ysgol Uudebol nesaf i fod vn Rhop, Tschwedd 28 tin, '94. 2 Llywyddion Cenadon Moss, Bethesda, Coed- poeth, Penycae. 3. Anerchiadau gan genadon Ru'tboa a'r Pot key Testun i Ruabon "Na chymuiar enw yr Arglwydd dy Diuw yn ofer." Testun i Ponkey Yr escus- odiou a wneir dros beidio dod i'r vsgol Sul a rhesyrnau yn eu herbyn." 4. Ein bod yu trefcu arholiad yn rnhob cyfarfod ysgol. Pob ysgol i ddewis arholwr ei hun. r ,5; Ei-n ,b°d. So/yn i'r Parchn Cernyw a Luton l edryen dros bapyrau yr arholind eleni • Cernyw dros y ddau ddospatth cauol, Llifon dros yr hynaf a'r ieuengaf. 6. Ein bod yn cael no li y goreuon yn mhob dosparth. 7. Nad ydyw y berniad i sylwi yn o?fauwl ar y sibellu a'r liawysgnf yn y gwahanol ddosparth- ;? ladau. 8. Ein bod yn caabwysiadu arhoiiad Llsfaredio- i'r desparth dan 12 oed. Ond p. fodd i'« garjo allan i'w bsnderfynu yn Rhos. 9. Ein bod yn dowis y parsoaau canlvnol yu is- bwyllgor i drefuu ihaglea i'r gymmanfa eleiii Peter Edwards, Brymbo; T. Wright, Ruabon; Ben I Evans, Rhosidu; Samuel Jooes, Rhos; :gl.IB Williams, Penycae; Thomas Willisms, Betnesd-' 10. Fodyr is-bwyllgor i gyHtfol nos Sad win lOfed o Tacbweid, yn Rhosddu, am 6 o'r gloch. I J'. JONES, S'sg.

'J-- I UNDEB GWEINIDOGION BEDYDDIEDPJ. S" RIIONDDA. m Trwy wahoddiad y Parch P. G. J ones, cyr»nal- U:ldeb 2?°,a y" prydnawn dydd Mawrtb, yr 2il o r mis hwn. Dechreuwyd trwy wed.ii gaay Parch W B Jones YnysybwL Cadeirydd-gweinidog y lie', Parch D. C. Jones. Penderfyniadau 1. in absenoileb ein nysgrifenydd dewiswvd yn ysg. p-o. tem. y Parch E W. Davies, To a, n}\ F,od„y1 cyfarfod nesaf i fod yn Ca'lfaria, 2iy' fi T? •Wy wahoddiad y gwe'nidog y Parch W. E. Davies. 5 y 3 Pregethwyr y cwrdd nesaf y Parchn T. Davies, H-ifod, a G Mathers, Blaearhondda, 4 Fod y Parch W. Rets, Rhondda, i ddarllen papyr yn y cwrdd nesaf ar Yr i*ith anweddus sydd yn cyflym gynnyddu yn eia Cwm a'n gwlad." 5 Fod y Parch W. Rees a'r yag. i alw sylw aelodau o'r Pohce\Standing Conunittcc at y gyfntith sydd ar DJeddflyfrau ein' gwlad yn erbyn iaith anweddua, i gael gweled beth ellir wneyd vn v raster. 6. Ein bod yn tier ddymuno ar hoil weiúidog- ion yr Undeb i bregethu yn erbyn yr iaith anweddus a arfedr mor gyffredin yn nglofeydd y Cwra, ac yn galw sylw difrifolaf yr eglwysi at v mater. 7. Ein bod fel cyfa'f jd jn dyruuao IT C'l H. "r P Hair:s, Tieherbert, gyhoeddi cyfrol o'i Bregethau, gan y credwn y by id vn ychwanegiad evfoethoK at ijeuyddiaeth Bregethwrol ein gwlad, a'n bod trwy hyn yn dymuno galw sylw ein henwad yn Nghymru ati, gan obeithio y cydsynia ein brawd an cais. Rhoddwyd diolchiadau cynhes i'r eglwys a'r gweididog am eu datp triadau. Cafwyd oedfa dda am 7 yn yr hwyr. Pre;etl:- wyd gau y Parchn E. T. Jones, Llwynypia a D. Davies, Tonypaudy (yn Saesneg). Porth. OWEN OWENS, Ysg. -0-- Epps's COC.)AINE. -Oocoa-Nib Extract (Tea life) The choicest loasted Nibs (broken up beans) of the natural Coroi, oa being su^j^efced to poweIfulhydrdtliic pressure, give forth their ex ;esa of oil, leaving for use a finely flavoured powder—" Cocoaine," a rarot'uf-t which, when prepared with "boiling water, his tht) consistence of tea, of which ,t is now beneiioally the place with many. Its active prin iplo h^> geatlo ceiva stimulant, supplijs the needed en"r/ without uuduly exciting the sjstom. Sold oal -'fn packets and tins, by Grocers, labelled Jaave^ y and Co. Ltd Homoeopathic Chemists. be obtained of T. Smith, Carmarthen, and otW J I every town. 0 iu