Tarian Y Gweithiwr

WILLIAMS | Castle Street, Swansea I largest Stock in Wales. >aCT.i^ OLD WEDDING RINGS *br 18CT. GOLD KEEPERS *~iKraTTCTT THATWNT T EVER IS/ A- ^WAL'UWL* 0BA.ZILIAN QR1STAL gPEOTAOLES 0BA.ZILIAN CRYSTAL gPEOTAOLES

WILLIAMS ATCHMAKEB AND JEWBLI/EH I 29. e Street, Swansea Dymry off de'wch at y Cymro Ps teirdd fodrwyau anr;| Onadnrori ac awrleisiau, Geman a chadwynau claer; VO«inA»,L F.V T Gwres.fegnrydd, owmpawd mor, Geir gaD Williams, Heol y-Casfeeii, Trowch i mewn i wel'd ei stor.

YR WYTHNOS. Cynadledd y glowyr a gynaliwyd yn Nghaerdydd, dydd lau, y 7fed cyfisol, ydoedd yr un fwyaf gynaliwyd erioed yno. Cynrychiolid dros gan mil o ddynion. Dydd Iau, cafodd glowyr y Plymouth, Merthyr, eu talu ymaith. Mae llongau y gwahanol lyngesoedd yn dyoddef oddiwrth eisieu glo ager eisoes, meddir, a beth pe bai y glofeydd yn atal gwaith am ifs cyfan ? Dyna lie byddai try- bini i Am ei afiechyd presenol, dywedai Mr Gladstone wrth gyfaill yn ddiweddar, Dyma fy ngwers olaf ain treial diweddaf.' Dydd Sul, y 3edd cyfisol, bu farw y Parchedig Ganon Allen, rheithior Porth- kerry, ger Barry, yn 76 mlwydd oed. Bwriedir agor marchnad bysgod newydd, yn Nghaerdydd a gyst dros £ i0,000. Pasiodd Sul y Blodau heibio eleni gallem, feddtfl, gyda llai o dwrw a rhialtwch nag arfer, os gwir y gwahanol adroddiadau. Cymerodd angladd yr enwog Syr Roger Tichborne (tybiedig) le yn Paddington Cemeiery, vv lile&ucu, Limuumn, jji. dydd Mercher, yn ngwydd dros bum' mil o bobl. I Nos Lun, yn Nhy y Cyffredin, cafodd, Mr J F X O'Brien ei orchymyn allan o'r adeilad am beidio ufuddhau i'r Llefarydd, yr hwn, fel y gwyr ein darllenwyr, yw cadeirydd y Senedd-dy. Bu cryn ddadleuaeth yn y Ty nos Fawrth ar Gwestiwn y Dwyrain, pan y traddodwyd araeth alluog gan Syr William Harcourt, Yn Abadar, yn y Soudan, bu brwydr ffyrnig arall yn ystod yr wythnos, a choll- odd y gelyn frodorol ddau cant o filwyr, ond ni fu y colledion Prydeinig ond bychain. Mewn cyfarfod o lowyr a ganaliwyd ger y Gareg Siglo, Pontypridd, dydd Mercher, cynygiodd un glowr eu bod yn myned i fewn am godiad uniongyrchol o 40 y cant yn eu cyflogau, yn nghanol chwerthin mawr. Cyfrifir fod tua deng mil o bersonau yn bresenol yn Eisteddfod Tonypandy dydd Llun Mabon diweddaf. Yn Nghaer, dydd Mawrth. cafodd Miss Elizabeth A Brown iawn o £50 oddiwrth un Edward Morledge, clerc, am beidio cario allan ei addewid i'w phriodi! Dywed y Barnwr Phillimore fod yn rhaid i'r awdurdodau yn Nghaerdydd sicrhau i garcharorion well celloedd nag sydd yno yn bresenol, ac fod angen j cyfnewiadau buan, y rhai a sicrheir a wneir j mor fuan ag y mae yn bosibl. Da genym ddeall, yn yr argyfwng presen- ol, fod Llywodraeth Natal wedi amlygu ei pharodrwydd i roddi 12,000 o dynelli o lo ager i Lynges Prydain cyhyd ag y bydd i'w llongau alw yn mhorthladd Durban. Torodd tan allan mewn Foundry yn Lincoln nos Fawrth a achosodd golledd o filoedd o bunau. ffc Dydd Sul, y 4ydd cyfisol bu farw E T Coombes, 40 mlwydd oed, mab henaf Mr J Coombes, hen fasnachydd yr Mhontypridd. f Dydd Mercher. cynygid glo goreu Forest of Dean am 22s. 6c. y dynell. Os na ddeuir i gytundeb boddhaol a'r meistri yn fuan gan y glowyr yn y Deheudir, dywedir fod miloedd o wyr sengl a dynion ieuanic priod yn bwriadu ymfudo yn ddiymoed i'r tiriogaethau tramor Pryd- einig. Dywedir fod canoedd o blacklegs' glofaol yn bresenol yn Nghaerdydd, ydynt wedi cael profiad gweithfaol mewn amryw lofeydd hwnt ac yma, yn barod i ateb galwad dosbarth neillduol o'r cyflogwyr annghytunol! Y mae taldra y Laplandiaid o dan pum' troedfedd. Y mae cwn yn Manchuria yn cael eu magu er mwyn eu crwyn, am y rhai y ceir pris uchel yn y farchnad. ykY mae y gwr tlawd yn gorfod cerdded am fwyd i dori ei eisieu; ond y gwr cyfoethog yn cerdded i godi eisieu bwyd. Y mae 1,749,000 o gyfrolau yn llyfrgell yr Amgueddfa Brydeinig; a mwy na phedair a'r bymtheg ar hugain o filldiroedd o silffoedd. Na fydded cywilydd ar neb ymofyn yn nghylch y peth nas gwyddo, er mor ddis- tadl bynag y byddo y gwrthddrych a fedro gyfranu yr addysg. Rhinwedd ydyw brenin llafurwyr mym- pwy ydyw meistr ffyliaid; gwagedd ydyw balchder natur uchelfrydedd ydyw dinystr teuluoedd. Allan o bob 135 o Saeson, y mae tri yn meddu gwallt coch. Yn Rwsia, yr arferi'ad ydyw i ornestwyr fwyta brecwast gyda'u gilydd cyn myned allan i ymladd. Y mae ewinedd pendefigion Chineaidd weithiau yn cyrhaedd i'r hyd o ddeunaw modfedd, yn cael eu hamddiffyn gan wein- iau hir o arian. Pe byddai i'r haul gael ei amgau mewn pentwr o rew 60 troedfedd o drwch, gwnai ei doddi mewn un munyd. Y mae merched Finland yn ystyried cusan ar y gwefusau y sarhad mwyaf, hyd yn nod gan eu gwyr eu hunain. Pa enw a roddir ar y peth sydd yn ehedeg yn uchel, yn gorwedd yn isel, yn gwisgo esgidiau, ac heb ddim traed ?— Llwch. Y mae un o ddarpariaethau cyfraith Ffrainc yn gwahardd i feddyg feddianu eiddo a adewir iddo gan glaf y bu yn gwein- yddu arno yn ystod ei fywyd. Y mae Aberdeen yn anfon gwerth £60,000 o anifeiliaid i Lundain bob wythnos.

Cynadledd y Glowyr yn Nghaer- dydd. Dydd lau diweddaf, cynaliwyd cynad- ledd frwdfrydig o holl gynrychiolwyr gweithwyr Deheudir Cymru a Swydd j Fynwy, yn y St John's Hall, Caerdydd. Cyn cychwyn y cyfarfod, gwelwyd fod y I cynrychiolwyr wedi dyfod yn y fath nifer I fel y gorfodid hwy i fyned i le llawer mwy eaag er cYDal y cyfarfod. Er cael pleidlais ar pwy oedd y cadeirydd cymerwyd y II gadair gan Mr Lewis Miles. Cynygiwyd Mr W Abraham, A.S., Mr Jno Williams, Ynysybwl Mr John Williams, Clydach Vale Mr Henry Davies, Aberaman, a Mr Brace. Gwrthododd Mr Davies i'w enw gael ei osod i fyny, ac hefyd Mr John Williams, Clydach Vale. Dymunodd Mr Brace wneud yr un peth, ond gwrthododd ei gyn- ygydd, Etholwyd Mr Treharne a Mr Williams, yn gyfrifwyr, y rhai a gyhoeddasant y pleidleisiad canlynel-I Mr Abraham, A.S 77 John Williams 66 t;race. 13 Gwnawd apel am ail bleidleisiad- Mr Williams 87 W Abraham 78 Cymerwyd ygadair gan Mr J Williams, yr hwn a hysbyaodd fod Neuadd Goffad- wriaethol Cory yn agored iddynt. Wedi ymgynull yn y Neuadd Goffadwr- iaethol, etholwyd pwyllgor y Credential I pryd y dewiswyd y rhai canlynol-Mri W Morgan, Fernhill David Morgan, Watts- town W Davies, Llanhileth Ben Davis, Castellnedd Ben Ashton, Mountain Ash Charles "B Jones, Aberaman Illtyd Hop- kins, Aberaman, a Thomas Evans, Cas- tellnedd. Penderfynwyd fod y cyfarfod yn:agored i'r Wasg. Etholwyd yr Henadur David Morgan,yn is-gadeirydd. Cafwyd anerchiad rhagorol gan y Cad- eirydd i gychwyn, ac i roddi cyfeiriad i'r cyfarfod. Nid oedd am ddweyd dim i gyn- hyrfn y cyfarfod, ond dymunai arnynt i wneud pob peth yn bwyllog, er mantais i'r glowyr. Rhoddodd Mr Alfred Onions adroddiad manwl o'r cyfarfod a gynaliwyd dydd Llun, rhwng cynrychiolwyr y meistri a chynry- chiolwyr y gweithwyr. Hefyd, cafwyd adroddiad o'r un cyfarfod gan Mr T Daronwy Isaac, yn Gymraeg. Gofynodd Mr Brace os oedd atebiad y meistri yn golygu eu bod yn barod i gyfar- fod a rhyvrni a ddewisai y gweithwyr. Atebodd Mr Onions yn gadarnhaol. Cynygiodd Mr P D Rees, Aberaman, fod cais yn cael ei wneud yn uniongyrchol o 71 y cant i'w ganlyn gyda 10 y cant yn Mehefin, heb gymeryd i ystyriaeth y Slid- ing Scale, gan eu bod wedi cael mwy na digon o honi. Eiliwyd y cynygiad. Cynygiodd cynrychiolydd o No 1, Llan- bradach, ddeg swllt fel isaf-bwynt, 10 y cant o godiad ar y swllt, a 10 y cant o god- iad cyn y buasent yd dechreu gweithio. Credai Mr David Morgan y dylid profi y Gynadledd mewn perthynas a chwestiwn y Sliding Scale. Dadleuai Mr Brace nad oedd gan y Gyn- adledd hawl i ymdrin ar cwestiwn. Hysbysodd cynrychiolydd o Blaenafon fod pris gwerthiant y glo cyn streic 1875 yn is nag yn bresenol, a bod gweithwyr yn enlll 5s a 6ch y dydd. Gwrthdystiai Mr Johnson yn erbyn unrhyw nifer o weith- wyr yn gwneud cytundebau heb gymerad- wyaeth y mwyafrif. Gofynodd cynrychiolydd o Tylorstown iddynt roddi prawf ar gwestiwn y Sliding Scale nad oedd yn rhoddi adran hawl. Gofynodd cynrychiolydd o Gyfarthfa os oedd y cynygiad yn rheolaidd. Hysbysodd y Cadeirydd ei fod. Nid oedd Mr Brace yn medru gweled hawl y Gynadledd i ymdrin a chwestiwn a benderfynwyd yn flaenorol. Cynygiodd cynrychiolydd o Abertileri nad oeddynt yn ymdrin a'r cwestiwn. Yn nesaf, gwahoddwyd cynygiadau, pryd y cafwyd amryw, a phenderfynwyd eu gosod yn nwylaw y Credential Committee i'w berwi i lawr. Derbyniwyd bryshysbysiad oddiwrth weithwyr Cefn Slip, yn hysbysu eu bod yn gadarn am 20 y cant o godiad. Yn y fan hon, gwahoddwyd Mabon i roddi anerchiad gan y Cadeirydd. Dywedai Mabon ei bod yn amlwg fod yn y cyfarfod amrywiaeth barn mew; per- thynas i'r un mater, ac ei bod yn :,nilwg I drwy ddyfarniad y gweithwyr ar y cwestiwn o lawn hawl, fod yr hyn a ddatganwyd mewn cynadleddau ereill i reoleiddio y cwestiwn presenol, a hyn oedd yn iawn. Eu bod wedi cyfarfod mewn tair cynadledd, a'r cyfarwyddiad oedd cael gwelliantau yn y Scale. Gofynodd os oedd y cwestiwn o I Scale neu bod heb yr un wedi bod o flaen y glofeydd (Na.) Os nad oedd, dylai gael ei ystyried gyda phob ddyledus barch i bawb. Pa beth wneir yn ystod y dydd, ei fod am wneud hyny gyda golwg am Scale neu heb Scale. Credai Mr Evan Thomas, mai y gweith wyr, ac nid y cynrychiolwyr ddylasai ben derfynu os oedd Scale i fod neu beidio. Yn nesaf, cafwyd anerchiad yn llawn o gyfarwyddiadau pwrpasol gan Mr Brace. Mr Thomas Richards, yn ateb Mr Moses Severn, Pontypridd, a ddywedai, ei bod yn bosibl cael codiad o 10 y cant heb gytun- deb y Scale, ond yr oedd llawer o bethau pwysig ereill i'w hystyried, sef safon y prisoedd, cwstwmiau, a dewis tymorau i gael codiadau a gostyngiadr- yr y > i r ellid ei wneud heb rhyw gytur. Cyng- i horai cynrychiolydd o'r Rhoi.a iddynt I ganolbwyntio eu cynygia dau 10 y cantar y swllt, a deg swllt* yn isafbwynt. j Gobeithiai cynrychiolydd o Gyfarthfa, nad oedd unrhyw gynrychiolydd yn datgan ei farn bersonol. Wedi cael nifer y cyn- rychiolwyr, sef 175, penderfynwyd gohirio y cyfarfod am awr. I Cyfarfod y Prydnawn. Wedi ail ymgynull, hysbysodd y cadeir- ydd fod yn rhaid i'r Gynadledd benderfynu cwestiwn y llawn hawl (Plenary Powers.( Cynygiodd Mr Morgan, Wattstown, fod y Gynadledd hon yn cadarnhau y pender- fyniad a gafwyd drwy bleidlais. Hysbysodd Mr D. Morgan, Wattstown, eu bod wedi gwneud ymchwiliad llwyr o'r gwahanol gynygiadau, ac yn cymeradwdo fod y gynadledd yn pleidleisio ar y codiaa, naill ai 5 y cant, 7i, 10, neu 20 y cant y ddylai fod— 5 y cant 30 7* 3 10" 105 20 „ 37 Cynygiai Mr T. Thomas. Cyfarthfa, fod y roll i'w aiw. Penderfynodd y gynadledd nad oedd i'w galw. Gwrthododd Mr Thomas a thynu ei gynygiad yn ol, felly galwyd y roll mewn perthynas a 37 a bleidleisiodd dros ugain y cant. Ar gynygiad Mr D. Morgan, Watts- town, penderfynwyd yn unfrydol mai y y cynygiad i'w osod o flaen y cyflogwyr oedd 10 y cant ar y swllt; 10s yn isaf- bwynt gwerthiant y glo. Penderfynwyd fod y cynrychiolwyr presenol, yn nghyda phump ychwanegol, i osod y cynygiad o flaen y cyflogwyr. Y rhai a ddewiswyd yn ychwanegol ydynt Rhondda, Mr D. Morgan, Wattstown Sir Fynwy, Mr John Woodward; Dosbarth Castellnedd, Mr J Wiiliams, Ynysybwl; Aberdar a Merthyr, Mr P D Rees, a Mr John Eynon ar ran yr haliers.

BWLLFA, ABERDAR, Dydd Sadwrn diweddaf, talodd dirprwy- aeth yn cynwys 45 o weithwyr, ymweliad a Mr Rees Llewelyn, prif oruchwyliwr glofeydd y Bwllfa a Nantmelyn. Yn yr hwyr, cyfarfyddwyd gan Mr Llewelyn, yn ysgoldy St Fagans, Trecynon, pryd y cytunodd roddi deg y cant o godiad un- iongyrchol, a'r codiad i fod mewn grym hyd nes y bydd i'r cyflogwyr undebol gy- tuno. Os na fydd i'r cyflogwyr undebol wneud cytundeb a"u gweithwyr cyn y 30ain o Fehefin, yna bydd y cwmni nee y gweith- wyr at eu rhyddid i roddi tri diwrnod o rybydd i newid y cytundeb.

LLANELLI. Dydd Sadwrn diweddaf, cynaliwyd cyf- arfod o weithwyr Dosbarth ^Llanelli. Hys- byswyd fod gweithwyr glofa y Castell wedi cael cynyg o ddeg y cant, codiad o 10s isatbwynt gwerthiant y glo, yn nghydag archwiliad y llyfrau bob deufis.

YR ARGYFWNG YN Y FASNACH LO. AT Y GOLYGYDD. Y mae y gweithwyr yn ddiau yn holo anwybyddus o'r effaith ddinystriol y mae terfyniad y Scale, yn nghyd a phrisoedd isel, wedi ei gael ar fwyafrif mawr o'r glo- feydd yn maes glo Deheudir Cymru, neu ni fuasent mor annoeth a chymeryd eu harwain i roddi rhybudd i derfynu y Scale ar y 3 lain o Fawrth. Pe caniateid i'r Scale barhau, byddai yn debygol y cawsid codiad bychan ar Ebrill iaf, a braidd sie- rwydd diamheuol am godiad sylweddol ar y laf o Fehefin ond yn awr, fod masnach yn cael ei gwyrdroi, bydd yr ataliad gwaith presenol yn foddion i wrthdaro yn erbyn y cyflogau am lawer mis f ddod, a hyny yn hollol ar wahan i'r cwestiwn o Scale neu ddim Scale. Diolchaf nad wyf naill ai yn berchenog glofa nac yn rhanddaliwr, ac nid yw profiad glofeydd goreu y dosbarth o'r natur ag i demtio un i ddod yn rhanddaliwr. Pa beth yw profiad hen lofeydd, nis gwn, ond gallaf yn hawdd gredu ei fod wedi bod yn un di- nystriol i'r perchenogion. Beth bynag, yr ydym yn bresenol mewn argyfwng difrifol, a thra yn gofidio fod y gweithwyr wedi gwneud i ffwrdd a'r hen Scale, dymunaf osod gerbron yr awgrym a ganlyn mewn cysylltiad a Scale newydd. 81 y cant y swllt i fyny hyd bris gwerth- iadol o ddeuddeg swlit, f.o.b. 10 y cant y swllt pan fydd y pris (f.o.b.) uwchlaw 12s. Y mae yewestiynau ereill yn faterion o fanylwch ag na chawsid rhyw lawer o dra- fferth mewn dyfod i gytundeb, unwaith y deuir i ddealldwriaeth ar y prif ddarpar- iaethau. EWYLLYSIWR DA.

Pa nifer o seiniau gwahancl y gall y llais dynol eu cynrychM ? Ateblr y cwestiwn gan un gwyddonydd trwy fod eu nifer dros ddau ar bymtheg a haner o billynau (neu 17,592,186,044,415 yn fanwl hollol) Rhodd- ir pedwar ar ddeg o gyhyrau mewn gwas- anaeth uniongyrchol, a deg ar hugain eraill mewn gwasanaeth anuniongyrchol, wrth leisio bob tro. Cyfuniadau y rnaiJ hyn sydd yn esbonio yr amrywiaeth yn y 1 lleisiau. Ac mor ddiderfyn ydyw yr amrywiaeth hwnw fel nas gallwn byth ddisgwyi clywed dan lais yn hollol. ac yn mhob peth, yn debyg i'w gilydd. t)'r hy lleiaf, y mae y tebygolrwydd y ceir clyw n hyny yn y oyfartaledd o ddau biliwn ed bymtheg a haner yn un cyfleus dra. Na nid ydyw yn debyg iawn., A d olch Penllywydd < m drefnu y fath amrywiaeth yn hyn, fel pob peth arall.^ o>t__ aUMS >

EISTEDDFOD TONYPANDY. Dyddiau Llun a Mawrth cyn y diweddaf, cynaliwyd uuwaith eto eisteddfod fawr gyda llwydliant, a chredwn fod hyn i'w briodoli 11 weithgarwch Mr Evans, yr ysgrifenydd, a'r pwvllgor. Llywyddwyd yr Eistedd- fod dydd Llun gan y Cyngorwr D W Davies, Y.H., a'r arweinydd oedd y doniol S Mr ^om John, Llwynpia. Y beirniaid oeddynt,-Cerddoriaeth, Francis Lloyd, Ysw., Sunderland, a Mr Dan Price, Llun- dain seindyrf pres, &c., Mr J Ord.Hume, Sunderland; rhyddiaeth, Brynfab, Tre- fforest. Y cyfeilwyr oeddynt Mr D Lloyd, Tonypandy, a Mr J Llewellyn, Penygraig. Awd yn mlaen a'r rhaglen yn y drefn .ganlynol,— UnaWd ar y berdoneg i rai dan ia oed, dyfartj|ryd y wobr gyntaf i Miss Beatrice Morgan, Pontypridd; 2il, Miss Winnie Boddy, Caerdydd 3ydd, Miss B A Thomas, Ystrad. Corau plant, 4 Gwisg dy gleddyf,' goreu, Blaenclydach, arweinydd, Mr T Thomas, ail, Salem, Llwynpia, arweinydd, Mr P Llewelyn. Adroddiad, I Arwyddion henaint,' goreu; Miss E Evans, Clydach Vale. Unawd ar v bprdonpcf. 4 Sonata rhanwyd y wobr rhwng Miss M Williams, Maest|g* a Mr W Leyshon, Tondu. Unawd contralto, 'The Angel's; Side,' goreu, Miss M A Thomas, Nantyglo. Unawd ar y crwth, goreu, Mr George, Tredegar. <*Wi> Unawd tenor, I A dream of love,rhan- wyd y wobr rhwng Mr Alf C Evans, Aber- dar. a JklrJ^fenchard, Barry. Cysfadleyaeth gorymdeithio y seindyrf pres—go«siafsDowlais; |ail, Gwauncaegur- wen. gO&az Cystadpeuodd^deuddeg seindorf ar4 Hours of Beauty,' a dyfarnwyd y gwobrau yn y drefn ganlynol :-1, Nelson, arweinydd Mr H Carl Tayloe 2, Aberaman, arweinydd, S Priestwood 3, Plymouth, arweinydd, E Sutton: 4, Cwmtawe, arweinydd, B J Evans lacnafon, arweinydd, H Ander son. ffe Bard&eniaetha I Y Samariad trugarog,' goreu, iMr", Daniel. Owen (Ap Rhydderch), Porth. jfli- Deuawd, tenor* a bass, I Go baffled cow- ard, go,' goreu, Mr G T Llewelyn, Port Talbot, a Eos Kenffig, Penybont. Ail gystadleuaeth gorawl, 10 deuwch i'r dyfroedi,' goreu, CorLibanus, Treherbert, arweinydd, Mr Maroni Samuel. Drum & Fife,4 Gems of Scotch Melodies,' goreu, St Mair, Mountain Ash. Unawd soprano, 4 Let the bright sera- phim,'gareu, Miss Garrett, Cilfynydd. Unawd baritone, I Cymru fy ngwlad,' goreu, Mr T J James, Pontycymer. Cyfieithiad, goreu, Mr John Morgan, Tonypandy.

DYDD MAWRTH. Unawd ar y berdoneg i rai dan 16 oed, Sonata in G,' goreu, Miss Mftria Wil- liams, Maesteg. Adroddiad, 'Y boreu olaf,' rhanwyd'y wobr rhwng Mr Griffith Thomas, Treher- bert, a Miss Jane Haddock, Treherbert. Englyn i'r Yspytdy,' goreu, Gwilym Elian, Pontypridd. Dechreuad ac ystyr enwau lleoedd yn Mhlwyf Ystradyfodwg, goreu, Mr Tonathan Rees (Nathan Wyn), Ystrad. Penillion i'r diweddar Caradog goreu, Mr Daniel Owen (Ap Rhydderch), Porth. Unawd alto, Return, 0 God of Hosts, y goreu oedd Mr Tom Thomas, a rhodd- wyd ail wobr gan y Cyngorwr D W Davies i Mr T Rees Bowen, Llanelli. Can yr Eisteddfod, Miss Phillips, Ynyshir Unawd tenor, I Y tren.' goreu, Mr W Leyshon, Tondu. t Cystadleuaeth corau boneddigesau, 4 The Forester's sound. Canasant yn y drefn ganlynol—l, Mountain Ash, dan arweiniad Miss Agnes H Richards 2, Tonypandy, Mrs Ivor Forster; 3, Rhymni, Miss H E Lewis; 4, Treherbert, Mr Davies. Yr olaf ydoedd y goreu. I Deuawd i soprano ac ako, 4 Qui est Homo,' goreu, Misses Bell a Powell, Caer- dydd. Unawd bass, I She alone charmeth my sadness,' goreu, Mr L T Jones, Pontycym- mer. Cystadleuaeth seindyrf pres, goreu— Ferndale. Cystadleuaeth seindyrf pres, cystadleu- II wyd yn y drefn ganlynol,-l Blaina; 2 Morgan Cwmtawe 3 Ti!cri 4 Arael Grif- fin; 5 Ferndale; 6 Aberdar. Dyfarnwyd y wobr gyntaf i Ferndale; yr ail i Tileri, a'r 3ydd i Blaina. Prif gystadleuaeth gorawl,-cystadleu- odd dau gor, sef Pontypridd, dan arweiniad Mr W Thompson, A.C. Merthyr, Mr Dalt Davies. Gwobrwywyd yr olaf. j Datganwyd Y Cymro dewr' gan Mr Forster, a'r 4 Deryn Pur' gan Madame Williams-Penn. I Cystadleuaeth y corau meibion-1 Fern- dale, Mr Gwilym Jones 2 Aberdar, Air D Phillips; 3 Tonypandy, Mr A Leek; 4 Port Talbot, Cyngorwr J Phillips; 5 Tre- j orci, Mr J Bebb; 6 Porth a Cymer, Mr Rees Evans. Dyfarnwyd y wobr i Port Talbot.

iTn meddygdy milwrol Netley, y mae yn •awr dri chant o glwyfedigion rhyfelgyrch terfyndir gogledd-orllewinol yr India yn gorwedd. Mewn cyfarfod a gynaliwyd yn Llundain, y nos o'r blaen, dadleuai y barnwr I Grantham yn gryf dros i'n merched ieu- ainc anturio i'r trefedigaethau Prydeinig i ymofyn am sefyllfaoedd i enill eu bywoliaeth ynddynt. Y mae gan eneth ieuanc lawer gwell siawns am ei bywoliaeth yn Canada ,neu Awatralia nag yn y wlad hon.

ABERCYNON. ETHOLIAD Y CYNGOR SIROL—Dydd Mer- cher nesaf, y mae yr etholiad, ac y MAE Sna weithio. Doniol I Poor Old Tom orris, y mae yn drueni wel'd e'n wysu— ac ynte mor dew Ond warateg iirlo, mae bolitics e'n ddigon teneu Fe fytU: n with iawn gyda ni ar ei ol pan aiff i'r IMount. Wn i yn y byd pwy gewn ni i lanw ei le. Bydd yma dwll ofnadwy yn y cwm hwn ar ei ol e. Dyna W. N. Mathews eto. Y mae gor- mod o swyddogion gweitbfaol yn y Cyng- horau yn barod, ac os d'wad y bachan hwnw yn Shop y Baibwr— • Fe rown i 10 -per cent iddo fe dydd Mercher.' Odi'r cwmniau glofaol yn meddwl yn bod ni yn mynd i roi ein huLain yn Wholesale i'w dwylo nhw ? Nag i'n—dyna fact Y mae nhw wedi cael gormod ar yn dwylo ni yn barod. Y mae Tom Morris yn chap digon piwr, ond mae yn gwbod mwyam fijdo tafarne nag am bolitics. Brain ariod, mae bwyell i hogi gan bawb ond y 11 Nawr, gadewch i ni wilia yn blaen, fel gweithwyr, os dim ond un ar y ca yn werth y drafferth i ni foto iddo, a hwnw yw Shipton. Dyna fachan yn wilia poli- tics, Nid dafad o ddyn yw e—fe naift i'r County Council wrando arno, ac y mae e'n I dead ar y Royalties a Ground Rents, a uwju y Conniiitjo, Xiuxyoinvcii tti y tir mawr sydd yn meddiant y Bute ar Graig Evan Leyshon, a byse gyda ni ddyn gallu- og fel Shipton ar y Council, fyse dim ishe i ni dalu yr holl filodd am yr Hen Durn Pike Pleidlei^wn i Shipton. TARAN Y FOEL.

I RHIGOS. Nos Fawrth, Ebrill 5ed, traddododd y Parch H Elfed Lewis, Llanelli, ddarlithyn y lleuchod ar ber-ganiedydd Cymru—'Williams Panty- celyn.' Nid oes angen help yr un ansoddair er- grymusu yr adroddiad. Mae sicrhau gwasan. i aeth Elfed yn golygu bob amfer wledd o'r fath j oreu, a llwyddiaut yn mhob ystyr. Y llywydd oedd y Parch D Griffiths, gweinidog yr eglwys

¡ Pob Gwr a Gwraig Drwy yr holl wlad a ddylent fod yn wyliadwrus rhag y clefyd perygius, Dropsy Ddwfr A Dropsy Wynt Yn eu holl ganghenau, oblegyd fod canct»dd yn colli eu bywydau yn flynyddol drwy y clefydau peryglus byn, ac hefyi ddylent fod yn wybyddus o'r Feddyg- iniaeth lwyddianua ar en cyfor, stf HUGHES'S Dropsy Pills Mae llu mawr drwy y wlad wedi eu BL^CBFLU O T C^pfvd h\vn qO v yn syudod mor efieithioi y maent er iachau y Gravel, Diffyg Dwfr, DiflFyg An«dl, Gwynt, Chwydd yn y Traed. Coesau a'r Bol, Asthma, Curiad y Galon* Cramp, Poen Cefn, Tewdra Afiach, Gwynt yn y Stumog, Penysgafnder, Poen yn y Pen. Corffi-wymedd, Arenau kfiach, Nidoes dim i'w cymharu a hwynfc yn eu hefieithiolrwydd at y clefydau hyn, Dar- llenec a ganlyn :— Anhebyg o Fyw. Anwyl Syr,—Y mae yn dda genyf ddwyn tystiolaeth i rhagoroldeb eich 44 Dropsy Pills tuag at Iwyr iachau y Dropsy. 3d fy nhad yn dyoddef oddiwrth yr anhwyl^ der hwn chwech mis ac yn anhebyg o fywy ond pan gymerodd eich Pills fe lwyr well- haodd yn fuan, a bu yn aJuog i weithio an: mlynedd. D. JONES. I2Brynmorfa, Conwy. RHODDI FTHT Y DOCTOR, Syr,—Ar ol derbyn eica "Hughes's Dropsy Pills" mi a benderfynais rhoddi heibio medd yginiaeth y Doctor, fel ag i roddi prawf teg ar eich Pills chwi. Yr wyf wedi bod yn dyoddef yn enbyd am hir am- ser gan chwydd mawr yn y cluniau, aren- drwsg, grafel, diffyg anadl, e phoen cefn. Wedi bod dri mis tan law doctor, yr wyf yn profi fod eich 44 Pills" chwi wedi gwneuthur mwy o leg mewn un wythnos na boll foddion y doctor. Mae'r chwydd wedi cwbl ddiflanu, ac yr wyf yn bur ddi- olchgar am y waredigaeth hon. Ydwyf, G. HUNTON. Nolan Place, Stockton. l^'Pe ddylai pob dynes eu cymeryd y achlysurol. Yn ddioed danfoner am Hughes's Dropsy Pills. 6 RHYBUDD. ER mwyn sicrhau pawb rhag twyll, go- fa^er y Trade Mark hwn, sef llun Diamond a'r ge riau D°Psy Pills oidi- fewn ar bob blwc ft, ac enw Jacob Hughos ar Stamp y Llywodraeth. Heb hyn twyl! ydyw. Ar werth drwy yr holl deyrnas am 1/1 £ 2/9 a 4/6; trwy y post, 1/3, 2/9, a 4/6, oddiwrth y Perchenog,— Jacob Hughes, Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff. YN Y MOR Fe gafwyd o hyd i Feddyglyn ag yv. dra e £ feithiol at glefydau Gwddf, y Fresfc a'r Ysg_ yr hwn mewn undeb a'r Extracts o lysiau nodedig ar lan mor y Pacific, a wna i fyny y feddyginiaeth mwyat Iwyddianus a we!- odd y byd erioed. Y mae yn awr yn cael ei wneud i fyny mewn potelau ac yn cael ei alw wrth yr enw Sea Weed Lung Life Fewellha yn uniongyrchol y Peswch acAnwyd, Bronchitis, Asthma, Crygni, Dolur Gwddf, Group, Whooping Gough, neu Y P as, Diphtheria Catarrh, yn dra affei hoi iragflaenu y DASFODEDIGAETH. Gan y Chemist, neu unrhyw Batent Medi- cine Dealer am 2/9 a 1/1 £ S ea Weed Lung Life Mynwch gael yr enw yn llawn ar bo potel, ac na pherswadier 'chwi i gymeryd dim arall. Os bydd trafferth i'w gael dan fo&ur Stamps am 3/- nsu l/3at JACOB HUGHES Manufaeturiag Chemist, ,V Penarth, Cardiff