Tarian Y Gweithiwr

B evan LCo. 44IJHE CARDIFF JpURNISHERS," Hold the LARGEST, BEST & CHEAPEST e SELECTION OF EVERY DESCRIPTION OF Household Furniture! CARPETS, FLOOR CLOTHS, LINOLEUMS, HEARTH RUGS, &c., &c., In the Principality! Bevan & Company, "THE CARDIFF FURNISHERS," Sell Fall-size Iron Bedsteads from 6s. lid- each. Over One Thousand Iron and Brass Bedsteads from 4s. 6d to thirty Guineas each alwsya in stock. Bevan & [Company, "THE CARDIFF FURNISHERS," Have done more than any firm in Wales in reducing the prices of Furniture, the whole of their immense Stocks being priced from twenty to thirty per oebt lower than those of any other house. Bevan & Company, "THE CARDIFF FURNISHERS," Are offering full-sized Feather Beds, Bolsters, and Pillows, at 32s. 61. only. Spring Mattress (Upholstered or Wire. woven) at 17s, 6d. each. All other Goods equally cheap. Bevan & Company, "THE CARDIFF FURNISHERS," Deliver all Goods free by road or rail within one hundred miles of Cardiff. Illustrated Catalogues free on application. Bavan & Company, THE CARDIFF FURNISHERS," Sell a Complete Dining or Drawing Room Suite of nine articles (Couch, Gent's Easy Chair, Lady's Chair, and Six Small Chairs) for X3 17?. 6d. Grand Figured Velvet Suites in Solid Mahogany, BIO 10?. Bevan & Company, THE CARDIFF FURNISHERS," Are the proprietors of a business which con- tinues to increase by leaps and bounds. This fact affords the most conclusive proof that they give their numerous patrons the vary highest satisfaction. Bevan & Company, "THE CARDIFF FURNISHERS," Supply Harmoniums from Sevomty Shfllirgs each, and Full Compose Pianofortes in Wal- nut Casts, from B13 10s. Before purchasing elsewhere, see their Grand Iron-Framed Full Tricbowl, Braes Wrest Plank, Thirty Guinea Pianofortes in Walnut and Gold, warranted for ten years, and ac- knowledged by all purchasers to be fully equal to Instruments usually charged Fifty Guineas. Bevan & Go. REGISTERED AS THE CARDIFF JPURNISHERS," 21, DUKE gTRBET, AND 76, S T t, M A. R Y gTBBET CABDIFF. Y Rhyfel Cartrefol. B UDDUGOLIAETH Y CYMRY! ADGYFNERTBION GWE&THFAWR! EIN GELYNION. I. Difyg Treuliad. Mfe pob peth sydd tu- eddu i wanhaa y cyi^. Diffyg Arohwaeth, Ci?yn y Pen, Ph,°nP«th1da?ad« 1 »rth: Llosg yn y CyIla, sefyll y geiyni(xn hyn, act Grsmp, toddi nerth ae iachuarwydd Gwynto^rwydd, m Yn Cnriid J aim., r cudfmlogion yn TraedOer I myddm gelyn mawr dynol- I iaeth—sngau, gellir rhes- tru y pedwar enwir genym, a'r m&n benau tanynfc, fol is swyduogioit Y11 mhob catraw Os gwelir un o honynt. gellir fod yn sier fod y Hall gerllaw. Mae y Cylla, yr Afu, y Frest, r.'r Owaofl, yn rhsnr.u o'r corff y raae y gctfyn TT t\ 7 ~7Z yn dra sicr o ymosod ar II, Dobwryr Afu. Dynt yn egrtiol ac os gall Ovseadrwvdd ddal ,ei dir am ychydig yn v-ysgaa wyaa, un 0 kon?n £ ( m jy^ ya Gwendid, oyn lleda ei lywodraeth Poen yn yr Oohr, drosylleill. 0&.nafydd y Peswch sycta, cy.lls mown tsefs, geW\vcb Clefvd Melvn 6 ?n e,ior f°a ? uieiya Meiyn, yuo mewil rhyw ffurf. Mwy Iselder Ysbryd. Ka hyns os na fydd y bwyd —————————— yn cael ei dreulio yn iawn, ni fydd y gwaesl vn cael ei siyffysgaeddu &'r defnyddiau bywydol nyny sydd augeurheidiol iddo ddwyn i bob rhaa o'r corif. Felly hefyd rrr n j-i Yr &frl III. GwetMau ^aith pwysig< rEfe yw mtoL. purydd mawr y gwaed. Os Nemalgia, atelir ef gan y gelyn rbag CwsgAuesmwyth, gwneud ei waith, bydd yr Breuddwydion Afu yn ffmno rhy fgeh o Brawycbus, '9ile, bydd y c,('rff yr Ofnau Disail, rhwymo, a sylwedd afiach Pruddglwyf, 711 cael ei gIndo San Diffyg Cysan. gwaBd nrwy yr hell gorff. ——————.———— 1 OR ffarfir gormod o Bile, effeithia ar yr ymysgaroe^d, gan achosi dolur Aydd, diarrhea, a dysentery. Mae diffyg yn un o'r ddau hynj yn effaithio yn niweidiol ar y Nerves, gau wnead y Jyu YD. ofuus< o ri».a ei gorff. os bydd yn gryf o ran ei ysbryd, nau yn I wan o ran ei ysbryd pan IV. Doluriau y j g*yf o ran ai goeff. Yn Frest. I hinsawdd y wlad bon mae A — doluriau y Frest yn flinder Anwyd, Asthma, amI, ac yn dwyn ugeiciau Bronchitis, i'r bedd yn anamserol. Diffyg Anadl, I Nid oes eisieu i hyn fod. Peswch, Ymladdwoh a'r gelynion. Poeri Gwaed, Ceisiwch gymorth cyfeill- Darfodedigaeth. | ion profedig a ffydolon. —————————— Gallwn eich eicrhau mai y cyfaill goren, ffyrldlowaf, sicraf i'ch cynorth- wyo i ymladdyi1 erbyn y gelynion hyn yw Quinine Bitters Gwilym Evans. PROFIAD Y BARDD. Gan Gwilym Glan Llledl. Nol nychdod blin dros aoasar maith, Poen yn y ty, a phoen ar daith, Poen yn y llys, poen yn y llan, A eholli mwyniant yn mhob man Neillduo'r nos i'm gwely'n flin, Y cwsg fel haner ar ddihun, Cyffrous freuddwydioa yn ymwau Drwy'r moddwl pn?dd oedd yn HRsgbau, Pan yn fy nghystudd un|)Tydnawn, Daeth ataf gyfaill cywir iawDj Cyfeiriodd fi yn ddinacad At Gwilym Evans am iachad Fod|ganddo ef yn rhad o hyd Ei Quinine Bitters MOteu'r byd. Mi wnaethum brawf—'rwy'n gwella'u dda Oddiwrth effehhiau yr hen Wa, 'Rwy'n myn'd a dyfod ar fy hvnt, A'm cwsg yn felus megys cynt, A'm cynghor gonost 'nawr yn wir I bawb sy'n dyoddef poena. char, Gwir feddyginiattli oreu'r oes Yw Quinine Bitters rhag pob loes; Daw'r gwan yu gryf o radi i radd, Bydd Lad&u'i doiu*: wodi ou li„da, Ceir rhodio'n rhydd mewn hoen a hedd, A iechyd byw yn lloni'r wedd. !^Ysgrifena Mrs. Sarah Dayies, hock House, Llanfynydd Blinid € yn barhaus gan Ddiffyg Trenliad, ac ni chefais ddim i wneud lies i mi ond y Quinine Bitters anmhrisiadwy.' Dywed M. Parry, 5, Albert Road, Birk- dale, Southport:—' Treutiais bunoedd ar w&banol foddroi? rrj y t>a^yrf,r.. ond gwnaethani ii uiCa yn us yn w. I. Ma.3'r Quinine Bitters bson fy llwyr wella, ac yn sier o wntud llys pan fetlia pub pbth arall.' Dywed W. M. Vaughan, Rock Hall, Canton,—' Mae effeithiolrwydd hynod eich Quinine Bitters wedi cael ei brofi yn amlwg awn yn fy nheulu, mr-wn sicrh^u adferiad iechyd oddiwrth wendid cyffredino.1 CWESTIWN pwysio- ofymr yn ami yw, Pa fodd y gall rhyw un feddygmiaetsh fel Quinine Bitters Gwilyih Evans wella cynifer o glefydau gwahanol, rnegys y Proddglwvf M Tseldpr Ysbryd, Diffyg Treuliad, Clefydau y Ddwyfron, Llewygon. Ulefydau yr Afu a'r Arenau ?' Y mae yr ateb yn ddigon syml ac argy- hoeddiadol. Mae i'r rhan amiaf o ddolur- iau ryw un achos d€chreuol cyffredin iddynt oil, naillai mewn cylla anmharus n'i gysylltiadau, neu .mewn gwatid gwan a3 anmhnr. Y mae Quinine Bitters Gwilym Evans, wrth daro at wraidd y drwg, wrth gryfhau y cylla a phuro y gwaed, yn gosod y pethau hyn, prif ffynonellau bywyd ac iechyd, mewn trefn a gwaith adnewyddol, ac mao'r clefyd, dan ba enw bynag ei gelwir, yn diflanu. Pris, Poteli, 2s. 9c eto dwbl fairt, 4s 6c. blwch yn cynwy? tafr pote! ddwbl, 12s, 6c. I'w gael yn mhob man. Goruchwylwyr yn mhob parth o'r byd. Os ceir unrhyw anhawsder i'w gaf 1, danfonir ef am y prisiau uchod yn rhad a dyogel drwy y post i un- rhyw gyfeiriad yn y Deyrnde Gyfunol, yn uniongyrchol oddiwrth y perchenog, GWILYM EVANS, PHARMACEUTICAL CHEMIST, LLANELLY,r; ^OUTH WALES, Gellir cael Quinine Bikers Gwilym Evans yn America oddiwrth y prif oruchwyliwr, B. D. WILLIAMS, Medical Hall Plymouth, Penn ¡ Cykoeddir yn niwedd Tachwedd, pris Is. 6c. Biewa bedr ac ymyl aur, 6c. mewn IRan, Llawlyfr yr Annibynwyr, ssa, GAN E. PAN JONES, MOSTYN. Ceir ynddo hell fanylion yr eawad, y cyfnewidiadau a'r symudiadan, a llawer o wybodaethau dyddorol gwerth i amaethwyr, masnaehwyr, teithwyr, llenor- ion, gwyryfon, a llanckte heb briodi, a gwragedd yn oodw tai, eu gwybod. Y Tywydd, y Senedd, yr Aelodau Oymreig, arwyddion Ffordd Rhyddid er y flwyddyn 1689. Ni arbedwyd trafierth i'w wneud yn bob petti elnr Mytnuno. CaifF ei rwJino yn liarcld ac yn gryf. Arr;reffir ef yn swyddfa y Celt, ac addawa yr ar- graffyda. wneud ei waith yn dda ae yn ddestlus. Anfoner yr eivchion i gyd i S. HUGHES, Celt,' Bangor, North Wales. Mae Ein Hen Pbilistiaid' yn barod, pris Is. A. Pob gohebiaethau ac ysgrifau i'w hanfon at "Editor, TARIAN OStce, Aberdare." Pob Taliadau ac Hysbyaiadau i'w cyfeirio at John Mills, TARIAN Office, Aber- dars." —

SENEDDOL A PHOLITICAIDD. GAN OHEBYDD 0 Dy Y CYFFREDIN. Cymerwyd i fyny yr holl o'r wythnos ddiweddaf mewn hyrwyddo trwy y Ty y Land Purchase Bill i'r Iwerddon. Nid yw yr Ysgrif yn cynwys ond un frawddeg, a'i hamcan ydyw darparu pnm' miliwn o arian er cynorthwyo tenantiaid yn yr Iwerddon i brynu eu ffermydd bddiwrth eu perchenog- ion presenol Yn 1885, pasiwyd Ysgrif, yr hon a adnabyddir wrth yr enw Gweithred Arglwydd Ashbourne, yn rhoddi gallu i ddirprwywyr y Ddyled GenedlaethoI i roddi pum' miliwn o arian Prydain i'r tenantiaid yno i brynu eu tiroedd oddiar y tirfeddlan- wyr, a dyben yr ysgrif fu o flaen y Ty yr wythnos ddiweddaf oedd gofyn am yr un swm i'r un pwrpas. Gelwir ef yn Ysgrif Tirbryniadol, ond gwell enw fyddai Ysgrif Cynorthwyol Tirfeddianwyr, gan mai amcan gwirioneddol diamheuol yr Ysgrif ydyw, cynorthwyo y tirfeddianwyr i gael gwared o'u hetifeddiaethau ar draul trethdalwyr Prydeinig. Daeth y Llywodraeth bre- senol a'r ysgrif i mewn mewn ufydd-doa i gais eu cefnogwyr Gwyddelig-y tirfeddian- wyr. Un o'r gwrthwynebiadau cryfaf a. ddygwyd yn mlaen yn erbyn cynllun Home Rule Mr. Gladstode yn etholiad 1886 oedd, ei gynygiad i gynorthwyo tirfeddian- wyr Gwyddelig ar draul trethdalwyr y wlad hon. Y rhai a wnaethant fwyaf o gyfalaf o'r gwrthwynebiad oedd yr Undebwyr, ac o Mr. Chamberlain i lawr, aethant ar draws y wlad i gondemnio yr amcan; ond yn awr yr ydym yn eu cael fel un gwr yn cynorth- wyo y Llywodraeth, y naill noson ar ol y llall, i wneud yn gymwys yr un peth ag y condemnient Mr. Gladstone am gynyg ei wneud rhyw ddwy neu dair blynedd yn ol. Gall fod manylion cynllun y Llywodraeth yn gwahaniaethu oddiwrth yr un yn 1886, ond y mae yr egwyddor yr un. Y mae i'w obeithio y bydd i'r etholwyr gofio am, anghysonderau anfoddhaol yr Undebwyr, yn nghyda'r ffaith fod yr haelfrydedd hwn tuag at fobl nad ydynt yn ei haeddu, a'r rhai mewn gwirionedd ydynt wir achos yr holl drybini yn yr Iwerddon, yn cael ei wneud ar eu traul hwy fel trethdalwyr. Pwnc pwysig yr Iwerddon ar yr adeg bresenol ydyw ol-ddyledion rhentoedd, y rhai y mae y tenantiaid tlodion yn methu eu talu, ac o herwydd eu hanallu i dalu, yn cael eu tadu allan bendramwnwgl o'u tsti, heb le i roddi eu penau i lawr. Darfu i Mr. Gladstone, yn gweled hyn, ar gynygiad cyntaf yr Ysgrif gan y Cyfreithiwr Cyffredinol ddydd Llun (trwy fod Mr. Balfour, yr hwn oedd i'w chynyg, ar ei glaf wely mewn canlyniad i anwyd trwm) gynyg fel gwelliant fod y Ty yn ymgymeryd ag ystyried yr ol-ddyledion rhentol yn gyntaf; ond collwyd ei gynygiad ar ymraniad y Ty nos Fawrth, trwy 84. Cymerodd amryw ddygwyddiadau o ddyddordbb le yn ystod y ddadl, ac un gwall bjléhan, y gobeithir na fydd ond o fyr harhad, yn mhlith y Rhyddfrydwyr. Darfn i Mr Haldane a Syr Edward Grey-aelod ieuanc, yr hwn mewn araeth eithriadol alluog a roddodd ei resymau dros gefnogi y Llywodraeth-bløidleisio yn erbyn gwelliant Mr Gladstone, tra y darfu i ddau Aelod Cymreig, sef Mr Smith, sir Fflint, a Mr Rathbone, Caernarfon, neu yn hytrach, dau aelod dros gynrychiolaethau Cymreig, adael y Ty heb bleidleisio. Y mae ymddygiad Mri Smith a Rathbone wedi achlysaro cryn lawer o ofid i Aelodau Rhyddfrydig Cymru. Yr oedd Mr. Smith a Rathbone yn iawn wrth bleidleisio yn ol eu crdwybodau, nen yn hytrach wrth b,1jo ptt"(roisio o gwbl, ond y mae yn amheus iawn a fydd i'w hym- ddygiadau gael -u cymerarlwyo gan y rhai a gynrychiolant. Padodd yr ail driurlleniad nos Iau. Y mae y brys y mas y Llywodraeth wedi ei arddangos i gael yr Ysgrif trwy y Ty wedi bod yn hynod wit! -ynebas. Y mae yn arferiad i roidi un dJwrnod clir o leiaf rhwng darlleniad cyntaf Ysgrif a'r ail ddarlleniad, ond yn achas Ysgrif Cynorth- wyol Meistri Tirol' hwn, cynygiwyd yr ail ddarlleniad o fewn deuddeg awr wedi y dar- lleniad cyntaf; mewn gait, tra yr oedd yr Ysgrif wedi ei hargraffu cyn i'r Ty roddi cariatad iddi gael ei chynyg, yr hyn sydd beth an&rferol mewn hanesiaeth Seneddol. Gomeddodd Mr Ritchie roddi archiad ar fod i'r Local Governmet Act gael ei argraffu yn Gymreig, er mantais i Gymry uniaith y Dywysogaeth; ond d; nc yr ail waith o Men yr aeio 1 U .j ddydd Gwener, a phenderfynwyd tod cynrychiol- aeth i ymweled a llywydd y Local Govern- ment Board mewn cysylltiad a'r pwnc, ac 03 na fydd iddo ef ganiatau y cais, bydd iddo gael ei wthio yn mhellach fyth. Er feallai nad oes rhyw alw mawr am yr Ysgrif yn Gymraeg, eto ystyria yr aelodau Cymreig ei fod yn bwnc o egwyddor, gan fod nifer mor luosog o bobl a garant siarad a darllen Cymreig yn hytrach na Saesonig, y dylai y Ddeddf gael ei hargraffu yn yr iaith hono. Ni fyddai y gost o gyfieithu ac argraffu ond ych- ydig, tranad yw y Cymru yn cael nemawr iddi ei hun. Y mae ysbiydiaeth o annibyniaeth ac ymfodolaeth yn cryfhau yn mhlith yr aelodau- Cymreig, ac yn cael ei gan Mri. Dillwyn, Ellis, a Thomas, awn sydd yn arwyddo yn dda am ddyfodol y blaid Gym- reig yn St. Stephan. Y mae yr aelodau Cymreig yn v gorphenol, wedi bod yn rhy ddystaw ac hunanymwadol o lawer, gyda'r eftaith fod yr aelodau Ysgotaidd a Gwydd- elig yn cael a geisiant, tra yr aelodau Cym- reig yn cael careg pan y gofynant am fara, a'u bychanu gyda hyny, Y mae apwyntiad Mr. Steuart Rendel i'r safle o arweinydd y blaid Gymreig wedi ei dderbyn gyda chymeradwyaeth gyffredinol y blaid, ac os oes teimlad eiddigeddus o gwbl wedi ei achosi trwy yr apwyntiad, nid yw hwn i'w gael o gwbl yn mhlith cynrych- iolwyr Cymreig Cymru. Y mae Canghellydd y Trysorlys wedi cytuno i eithrio Scotland o fod dan dreth wrthwynebus y Van and Wheel," ac y mae, gwelliant i'w gynyg hefyd ar fod i Gymru gael ei heithrio, ond bydd i Mr. Goschen wrthwynebu hyn. Nid yw yn debyg y bydd i'r Senedd ddy- fod trwy y. gwaith y mae wedi ymgymeryd ag ef fawr cyn y Nadolig.

MARDY, RHONDDA FACH, A'R CYNGOR SIROL. Nos Lun, Tachwedd 10eg, cynallwyd cyfarfod dan nawdd y Labour and Liberal Association, yn festri yr Annibynwyr yn y lie achod, ac fel dyn adnabyddus aethum yno, a chyn dechreu ar y prif waith, awd trwy y gorchwyl o newid swyddogion, ac erbyn ein bod yn barod I ddech- reu ar y cynllun oeddem i'w gymeryd, dyma gaoc ar y drws. a phwy oedd yno ond dan gyn- rychlolydd ctFerndale yn gofyn am ein cyd- welthrediad I roddi Mr. F. L, Davis yn y Oyngor Sirol, ag wedi Iddynt ddyfod i mewn a dweyd eu neges, dyma un ar el draed, a dywed- odd nad oadd y Mardy wedi gwneud dim gyda golwg ar y cwestlwn hwn, ond on bod wedi cyfarfod i'r amcan o ymdrin a'r pwnc. Aeth y ddau berson hyn i syndod, o herwydd yr oedd. ynt wedi cael ar ddeall, meddent hwy, fod y Mardy wedi penderfynn cydweithio A hwy I sicrhaa Mr. F. L. Davis ar y Cyngor Sirol. Aeth y ddaeth gynrychiolydd allan, ac yr oedd yn y cyfarfod deimlad hynod o annymanol, ac nid heb achos ychwalth, o blegid yr oedd rhyw nifer fechan o Ferndale, y rhai sydd yn wahanol en galwedigaeth, wedi dylanwadu ar Gommittes y gwaith i uno a hwy, am fod y Mardy wedi boddloai ar yr hyn a fnasal hwy yn ei wnenthur. Telmlad bawb oedd, fod yn yr ychydig yna, sef ryw bnmp nen chwech, yr haerllngrwydd mwyaf beiddgar, nen pwy bynag sydd yn gyf- rifol am dano ond wedi cael y teimladau i dawelu tipyn, wele hwy yn dechren trin y pwnc a dyma un dyn bach, lied hunanol feddyliwyf, ya cynyg ein bod yn cydymffurfio a Ferndale, ond nid cynt nag yr eisteddodd i lawr, wele un. o swyddogion y gwaith ar ei draed, yn dweyd ei fod yn groes iddo, a chanddo eithaf rheswm am hyny, a thyna un arall ar ei draed, ag mewn araeth dda dros ben, yn cynyg Labour Candi- date, a gwnaeth hwn I mi deimlo mai dyna fyddai oreu gan fod yr hawlfraint wedi ei hestyn, y dylem, fel y dosbarth gweithiol i gymeryd gafael ynddi, ond pan roddwyd y ddan ben- derfynlad o flaen y cyfarfod, cafwyd fod 19 dros y cynygiad cyntaf, sef ano a Ferndale, a 18 dros Labour Candidate ond wedi y cyfarfod, y mae y lIe yn deall y cwestiwn, ag yr wyf fi yn credu erbyn hyn fod y mwyafrif o lawer dros gyn- rychiolydd llafar. Ni raid I weithwyr ofnl dim am yr etholiad, oblegid y sir sydd yn y costan ond gobeithio na fydd yma ddim i'r cyfelriad yna, ond y bydd I wyr Ferndale wneud com- pensation I am eu hymddygfad bongIeraldd. Dy- wed rhai fod Mr F. L. Davis yn dod I'r maes yn rhy benrhydd, yn unpolitical candidate.' Nid oes ganddynt yr jrmddirledaeth leiaf ynddo. Oewch ragor y1;ro nesaf.-UN A VOTE. ♦

UN ARALL O'R CEWRI WEDI SYRTHIO. Drwg genym ddeall fod y Parch. William Prytherch, Sir Gaerfyrddin, neu fel y gelwir ef yn nhafodiaeth arfer- ol y bobl, "yr hen Brydderch," wedi myned i noswylio. Pan glywsom yr hanes, sibrydodd ein calon ynom; Dyna un arall o'r cewri wedi myned." Yr oedd yr ben Brydderch" yn bed- war-ugain a phum' mlwydd oed bu yn pregethu dros ddeugain mlynedd felly dechreuodd yn mron gyda bod Ebenezer Morris yn tewi, a bu yn pregethu am dros ugain mlynedd yr un pryd a John Elias. Onid ydyw hyn yn syn ? Felly yr oedd yn ddolen gydiol rhwng yr oes hon a'r oes o'r blaen; cysylltai y to o bregethwyr a'r to enwog a siglasant Cymru a'u hyawdledd, ac aymlidiasant y gwylmabsantau allan o'r wlad. Ie, cewri oedd ar y ddaear y dyddiau hyny, y dynion cryfion o gorff ac o feddwl, yn meddu llais cryf fel udgorn, a meddwl llawn o wybodaeth Ysgrythyrol, a gwroldeb a feiddiai ymosod ar allu y tywyllwch yn y man cryfaf arno. Cymaint a ellir dweyd am weinidogion n yr oes hon yw mawr yw myntai y rhai a'i pregethant;" y mae y pregeth- 0 ne wyr mor amled a'r locust, ac mor feinion a phibonwy, ac mor oerion lawer o honynt, heb nemawr i Saul, uwch o'i ysgwyddau na'r holl bobl yn Z3 eu mysg. I ddosbarth yr hen bobl y perthynai Prytherch; nieddai ar lawer iawn o nodweddlon yr hen bregethwyr, er nad oedd wedi aros fel llong ar draeth ac yn analluog i fyned yn mlaen gyda'r oes. Dechreuodd bregethu pan yr oedd teithio yn anterth ei ogoniant; pan yr elai John Evans., New Inn, am ddau fis o daith i'r Gogledd, gau efengylu yn mhob pentref a chwmwd, nes yr oedd y bobl yn neidio o lawenydd wrth wrando arno; a phan deuai John Elias am chwech wythnos i'r De, aphregethuyn ffenestr y capelau, a mwy o ddynion y tu allan na'r tu fewn. 0 ddyddiau ardderchog; a ddeuant hwy yn ol eto, wys ? A theithiodd Mr. Prytherch lawer. Prin yr ydym yn meddwl fod yr un capel o Gaergybi i Gaerdydd yn ei enwad na bu ef ynddo; na'r un gymydogaeth yn Nghymru lie na bu ef yn cyhoeddi Gair Duw. Yn ei flyn- yddoedd cyntaf, ei gydymaith fyddai y Parch. John Jones, Llangydeirn, Llan- edi, gwedi hyny, Yr hen Langydeirn," coffa da am dano Hoff genym oedd clywed am ei felancoli, am ei ddiniw- eidrwydd plentynaidd, am ei arswyd o ysbrydion a bwci. Ond llawer gwfell oedd ei glywed yn y pwlpud, pan y byddai ei ysbryd wedi twymo, yn cyhoeddi yr efengyl fendigedig. Bu y gwr enwog hwn yn gyfaill" i Mr. Prytherch am flynyddoedd. Teith- iasant filoedd o filldiroedd gyda eu gilydd, a llawer ystori ysmala a adrodd- ir am danynt, fel y byddai y naill yn chwareu triciau diniwed a'r llall. Gwedi hyny, bu Thomas Davies, Llan- dilo yn "gyfaill" iddo. Cymhwysder arbehig y zo gwr hwn i lanw y swydd barchus hon oedd fod ganddo gig dan gofio, gig John Evans, Llwynffortun, ydoedd a dyma yr uuig beth perthynol ZD i Mr. Evans a ddaeth i ran Mr. Thomas Davies, oedd y gig: Ond trwy rinwedd y gig, cafodd y fraint o gyd-deithio am flynyddoedd a Mr. William Prytherch, a braint arbenig ydoedd. Dywedasom fod Mr. Prytherch yn perthyn i ddosbarth yr hen bregethwyr. Fel hwythau, nid oedd yn ddysgedig, nac yn gwybod llawer am y celfau a'r I gwybddonau; nid oedd amheuaeth yn blino dim ar ei feddwl, ac ni tharawai ei droed am draws Huxley a Strauss. Ond yr eood yn Uawn o'r BeibI, ac yn wr cadarn nerthol ynddo. Gwyddai yr adnodau ar ben ei fysedd; a medraf eu danfon fel ceryg Dafydd i dalcen Goliath. Os nad oedd yn goeth, yr oedd yn wreiddiol! os nad oedd wedi ei lyfnhau yn y colegau, yr oedd wedi ei drwsio yn dda a synwyr a gwybod- aeth grefyddol. Yr oedd yn fwy na dyn plaid; hawlid'ef gan yr iioll genedl, a chwyth genym ddeall ei fod wedi cael ei roddi i orwedd o dan y dywarchen.

CWMAFON. Y CVNGOR SIROL.-Y mae yr ymdrechfa am aelodaeth ar y Cyngor Sirol wedi cyraedd pwynt pur uchel eisoes yn yr ardal hon, a llawer wedi myned dros derfynao gweddeldd- dra, ac wedi gollwng eu tymerau gwylltion yn rhydd heb unrhyw ffrwyn arnynt. Gobeithio na fydd i'r teimladau gwylltion fyned ar gynydd, ond yn hytrach y calff rheswm a chrefydd lyw- odraethu. Un aelod sydd 1 fod genym ni, a bydded i bob etholwr ystyried yn ddwys pwy ydyw yr un cymhwysaf t'n cynrychioli ? Pwy sydd yn deall ansawdd y lie yn orea, a phwy sydd mewn cydymdeimlad a mwyafrif yr ethol- wyr. YR EisTEDDFOD —Y mae yr Eisteddfod yn agosau, ac y mae y dyddordeb a delmlir ynddi yn mined ar gynydd. Y mae y ffaith fod wyth neu naw o goran yn parotoi am yr ymdrechfa yn siarad cryn dipyn. Yr ydym yn arfaethu cael gwyl neillduol y Nadolig hwn, ac os oes rhywan heb benderfynu pa le i drenllo ei wyl- iau, anogwn ef I ymweled a Chwmafon dydd Llun, Rhag. 24/ ac os na chaiff ei foddlonl, 1118 gwn ar ba beth y boddlonlr ef. Dymnnwn hysbysu y rhai sydd yn bwrladu cann, Hark the glad notes," fod y pwyllgor wedi rhoddi rhyddid i ychwanegu y rhif i'w ganu, hyd un ar bymtheg os dewisir. Dewch yn llu i'r Eistedd- fod, a gofala y pwyllgor am ddarpara ar elch cyfer. RHYS AFAN.

ABER; AR—GAIR AT BAWB. Y mae parotol mawr iawn ar gyfer y Nadolig yn cymeryd lie mewu llawer o fanau, ond Aber- dar yn gyfbedin bia'r clod am y darpariadau helaethaf a mwyaf cyfoethog a bras, yn neillduol yn yr ystyr gerddorol. Y mae genym adgofion melns am gyngerddau mwyaf bendigedig gawsom yn y Neuadd Ddlzwestol yn Aberdar gan y Cor Undebol, fel y gelwir ef, dan arwein- iad medrns y boneddwr haeddglodus, Mr. Rees Evans. Ond addewir I ni eleni wledd frasach ei danteithion nag erioed. Proffwydlr gan ral y bydd dyiifiad pjbloedd lawer i Aberdar y Nadolig nesaf, ac y bydd y Nenadd yn sicr o fod yn rhy fash i gynwys y rhai a ewyllysiant glywed Y MESSIAH yn cael ei berftormio ïe. y Messiah sydd i fod elenl. Campns, onide ? Anhawdd caal gwell yn unman. 0 ran hyny, nid oes gwell i'w gael. Hefyd, y mae bechgyn a merched y cor, o'r mwyaf hyd y Neiaf, y flwyddyn hon fel clychau arian. Gellir meddwl wrth eu clywed yn canu eu bod wedi galw yn fynych gyda'n cyfaill Tudor Williams am ei Balsam of Honey enwog, a bod hwnw wedi clirio pob pibell gerddorol yn y cyfansoddiad, a gosod pob tant yn ei le a'i swn priodol, Gwelwn hefyd oddiwrth yr hys- bysleni fod y cor wed! bod yn ddedwydd yn en dewisiarl o artistes. Y Soprano fydd Miss S. C. Morris (Llinos y Dyffryn), Maesteg Con- tralto, Miss S. Devonald, M.CW., Aberdar; Tenor, Mr. W. Thomas (Eos Wenallt); Bass, Mr. Gwilym Thomas, Porth. Arweinydd yr orchestra, yw Mr. Theo. Carrington, Bryste. Y cyfeilwyr ydynt Mr. R. Howells, Maesgwyn, a Mr. W. J. Evans, Llnndain. Arweicir yr ABERDARE CHORNL UNION eleni, fel arfer, gan ein cyd-drefwr enwog, a'r cerddor diymhodgar, Mr. Rees Evans, a theim- lwn yn sicr y rhydd y cor a'r cyfeillion uchod y boddlonrwydd mwyaf I bawb ddeuant I'w ffwrandaw. Bydd y -drysan yn agored dydd Nidolig am 6 30, I ddechrea am 7 p.m. Dydd Ntercher, Rhagfyr 26, am 2-30, i ddechreu am 3 p.m. a 6-30,1 ddecnreu am 7. Tocynau,— dydd Nadolig, blaenseddadT3s ail-seddan, 2s trydydd, Is. Dydd M ercher, Reserved, 4s blaenseddaa, 3s. ail, 2s. 3ydd, Is. Dymunwn o galon lwyddtant mawr i Mr. Rees Evans a'i gor enwog i wnead y Bymtheg- fed Gyngerdd Oratoraidd Flynyddol gynellr ganddynt yn ngwyllau y Nadolig, y fwyaf lwyddianus yn mhob ystyr o'r oil. CEFNOGYDD.